Ο ρόλος των μίντια στην περίπτωση της εξέγερσης στην Αίγυπτο

Η κοινωνία του θεάματος μας προσφέρει συνεχώς καινούργιες εικόνες για να ικανοποιήσει τις καταναλωτικές μας ανάγκες. Η συσσώρευση κεφαλαίου έχει φτάσει σε τόσο υψηλό βαθμό που έχει μετατραπεί σε εικόνα. Η εμπορευματοποίηση της ζωής μας μάς κάνει να είμαστε εξαρτώμενοι από τα εμπορεύματα, και η πληροφορία στην περίπτωση αυτή μετατρέπεται σε άλλη μία μορφή εμπορεύματος. Καθημερινά προσλαμβάνουμε ένα μεγάλο αριθμό εικόνων- που εισχωρούν μέσα μας σα να ήμασταν συνδεδεμένοι μόνιμα με έναν ορό- είτε με τη μορφή ενημέρωσης, είτε είναι βίντεο, διαφημίσεις, ταινίες, επαγγελματικές συναντήσεις ή διάβασμα εφημερίδας. Στην κοινωνία του θεάματος που ζούμε, η πραγματικότητα ξεδιπλώνεται μπροστά μας σαν ένα αντικείμενο προς θέαση, όλο αυτό που βιώνουμε μετατρέπεται σε μια απλή αναπαράσταση αυτού που υπάρχει στην πραγματικότητα. Τα μέσα ενημέρωσης είναι ο πιο σαφώς προσδιορισμένος εκφραστής της και ταυτόχρονα είναι ένας από τους πιο πρωτογενείς παράγοντες της μετάδοσης της κυρίαρχης αποξένωσης του εσωτερικευμένου θεάματος. Αν εξετάσουμε προσεκτικά τα μηνύματα των κυριότερων μέσων «ενημέρωσης» και εκπροσώπων του συστήματος σχετικά με τις ταραχές στον αραβικό κόσμο, θα διαπιστώσουμε τις εσωτερικές τους αντιφάσεις. Βρίσκονται σε μια οριακή κατάσταση, στην οποία δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν, δεδομένου ότι καθημερινά όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι προστίθενται στην κινητοποίηση, από την Τεχεράνη στο Αλγέρι, από το Κάιρο στο Γουισκόσιν. Αυτές οι γραμμές είναι αφιερωμένες σε όλους αυτούς.

Η αντικειμενική ανάλυση των πολιτικών επαγγελματιών που δουλεύουν για τα συμφέροντα του θεάματος, δεν τους επιτρέπει να γνωρίζουν τις προϋποθέσεις της μελέτης μιας επαναστατικής κατάστασης τόσο επικίνδυνης όσο και οι εξεγέρσεις που μέρα με τη μέρα εξαπλώνονται σε όλο τον αραβικό κόσμο. Η απελπισία τους και η αδυναμία τους τούς ξεπερνάνε, μη μπορώντας να επαναλάβουν (εφαρμόσουν) εδώ τους θεωρητικούς τους δογματισμούς, σε μια κατάσταση που δεν έχει δημιουργηθεί από τις πηγές παραγωγής του δικού τους θεάματος. Λησμονώντας την κοινωνική και ταξική διάσταση των διαμαρτυριών, είναι ανίκανοι να αντιληφθούν την έκτασή τους: μοιάζουν με φλεγόμενη πυρίτιδα που ανατρέπει σύνορα και τυράννους σε όλη την περιοχή. Προσπαθούν να τους προσδώσουν ένα ενιαίο χρώμα, δημιουργώντας έτσι μια εικονική οντότητα: το λαό σε αναβρασμό που ξεσηκώνεται ενάντια στον ίδιο του τον τύραννο. Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για την πνευματική «πρωτοπορία» της κοινωνίας μας, οι εκπρόσωποι τους, δεν φαίνεται να έχουν συνειδητοποιήσει δεν υπάρχουν λαοί, υπάρχουν μόνο κοινωνικές τάξεις. Σε τελική ανάλυση, οι μεγάλες επιχειρήσεις που επωφελούνται από το καθεστώς Μουμπάρακ δεν φαίνονταν να ενδιαφέρονται και πολύ για την ανατροπή του, ούτε και δυνάμεις όπως η Γαλλία ή οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι μεγαλύτεροι σύμμαχοι της αιγυπτιακής απολυταρχίας.

Ο Τύπος, παρά το γεγονός είναι συνηθισμένος στο να γεμίζει τα σπίτια μας με υπερβολικές εικόνες που επιδιώκουν τον πιο ωμό εντυπωσιασμό, με ανούσιες πολιτικές συγκεντρώσεις και κακής ποιότητας άρθρα γνώμης, για πρώτη φορά βρίσκεται σε κατάσταση κορεσμού. Δεν μπορεί να γεμίσει τα δελτία ειδήσεων με εικόνες ή ανούσιες πληροφορίες που οφείλουν να έχουν στόχο την παθητικότητα και την απάθεια των θεατών, αντιμέτωπων με τόση πολλή φλυαρία και τόσα πολλά γεγονότα. Για πρώτη φορά, πρέπει να μετράει προσεκτικά τα λόγια του, τα βίντεο, τις χειρονομίες, αφού υπάρχει ο κίνδυνος οι εργαζόμενοι όλου του κόσμου να ενωθούν άρρηκτα με τους σκοπούς της εξέγερσης των αράβων εργαζομένων, και να στραφούν κατά των δικών τους τυράννων. Οι δημοσιογράφοι και οι παραγωγοί των δελτίων ειδήσεων, καθώς δεν είναι εξειδικευμένοι σε τίποτα, επιχειρώντας να περάσουν τη δική τους μεροληπτική άποψη για τα γεγονότα, γίνονται ακόμα πιο επικίνδυνοι από τους πολιτικούς αναλυτές. Στην περίπτωση αυτή, δεν μπορούν να προσφύγουν στη σοφή γνώμη των ειδικών και τεχνοκρατών της πολιτικής, έτσι επικεντρώνονται αποκλειστικά σε ορισμένα πολύ συγκεκριμένα σημεία, ακολουθώντας σε καθημερινή βάση έναν επαναλαμβανόμενο μηχανισμό, τον οποίο είναι πολύ εύκολο να τον προβλέψει κανείς εάν είναι σε θέση να δει πέρα από τη φλυαρία τους. Η εμπορευματοποίηση της καθημερινής ζωής, η επανάληψη των δουλειών που κάνουμε και των διαλόγων που έχουμε καθημερινά και που μολύνουν τη ζωή μας κάτω από τη σημαία της καταναλωτικής κοινωνίας, δεν είναι έννοιες άσχετες με τα μεγάλα ΜΜΕ, τα οποία κάθε μέρα επαναλαμβάνουν την ίδια ανάλυση. Η πληροφόρηση για την εξέγερση στην Αίγυπτο είναι δομημένη σε τρεις πυλώνες, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους.

1. Ο εγκληματικός αιγυπτιακός στρατός, ως ουδέτερος παράγοντας και θεματοφύλακας της ειρήνης στην περιοχή. Από την έναρξη της επανάστασης στις 25 Ιανουαρίου, ο στρατός είναι ο υπεύθυνος για χιλιάδες αγνοούμενους, εκατοντάδες συλλήψεις, βασανιστήρια, κακοποιήσεις και επιλεκτικές δολοφονίες εναντίον των αντιπάλων του καθεστώτος, σύμφωνα με εφημερίδα The Guardian, με βάση στοιχεία του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Διακηρύσσει τον εαυτό του ως θεματοφύλακα της τάξης και ως υπεύθυνου για μία δημοκρατική μετάβαση, αλλά δεν ξεχνάμε τον ρόλο του ως συνεργάτη της δικτατορίας του Μουμπάρακ για περισσότερο από τρεις δεκαετίες. Του αποδίδεται επίσης η ιδιότητα μιας πατερναλιστικής οντότητας που είναι υπέρ της Τάξης, που είναι πάνω από κυβερνήσεις και οφείλει να οργανώσει τον εκτός ελέγχου πληθυσμό μπροστά στο κενό εξουσίας, έτσι ώστε να μην οδηγηθούν τα πράγματα σε μια άναρχη κατάσταση. Κατά τις τελευταίες ώρες, καθώς, μετά τον βιασμό της δημοσιογράφου Λάρα Λόγκαν, κατορθώθηκε να ποινικοποιηθούν και να στιγματιστούν όλοι οι  προτεστάντες ως εν δυνάμει βιαστές και να ενισχυθεί περαιτέρω ο πατερναλιστικός ρόλος του στρατού. Περισσότερο από ποτέ, πρέπει να θυμόμαστε ότι κανένας στρατός δεν είναι θεματοφύλακας της ειρήνης, πόσο μάλλον της δημοκρατίας.

2. Κανένας εργαζόμενος δεν έχει στους δρόμους, μη βγείτε ούτε κι εσείς. Υπό το φόβο να αποδωθεί η ανατροπή του καθεστώτος σε μια συγκεκριμένη κοινωνική τάξη, η μιντιακή πλατεία Ταχρίρ, μοναδικός στόχος των καμερών των μέσων μαζικής «ενημέρωσης», κάθε βράδυ γέμιζε με χιλιάδες ανθρώπους που απ’ ότι φαίνεται δεν ανήκαν σε καμία κοινωνική τάξη. Ακολουθώντας το βασικό συλλογισμό των τεχνοκρατών πολιτικών, ο λαός ήταν αυτός που έκανε την επανάσταση. Είναι περιττό να υπενθυμίσει κανείς ότι κατά τη διάρκεια των πρώτων διαμαρτυριών, τις οποίες οργάνωσαν τα κοινωνικά δίκτυα που τόσο έχουν δοξάσει οι δημοσιογράφοι, υπήρχαν πολλοί λόγοι για να αμφιβάλλει κανείς ότι η δικτατορία θα έπεφτε, και ότι Μουμπάρακ παραιτήθηκε μόλις δύο ημέρες αφότου οι αιγύπτιοι εργαζόμενοι είχαν αρχίσει να αυτοοργανώνονται, να απεργούν απαιτώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας, να καταλαμβάνουν εργοστάσια, να κινητοποιούνται και να προετοιμάζουν πραγματικά το πρόσφορο έδαφος για μία κοινωνική επανάσταση. Ο αντιπρόεδρος Σουλεϊμάν ήταν από τους πρώτους που συνειδητοποίησαν τον κίνδυνο της κοινωνικής σύγκρουσης, και διέταξε τη βίαια καταστολή των εργαζομένων, σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί η πολιτική ανυπακοή κατά του στρατού. Τη διώρυγα του Σουέζ, η οποία μετατράπηκε σε σκηνικό μαζικών απεργιών στις κοντινές σε αυτήν επιχειρήσεις, την επισκέπτονται καθημερινά τα αεροπλανοφόρα των ΗΠΑ. Φαίνεται ότι όταν οι ταραχές αποκτούν ταξικό περιεχόμενο, πλέον δεν τρέφουν γι’ αυτές μεγάλη συμπάθεια οι μεγάλοι καπιταλιστές. Για κακή τους τύχη, τη νύχτα της 15ης Φεβρουαρίου οι εργαζόμενοι της μεγαλύτερης δημόσιας επιχείρησης της Αιγύπτου, της Misr Spinning and Weaving Company, με περισσότερους από 24.000 εργαζόμενους, κήρυξαν απεργία επ ‘αόριστον, η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα (Σ.τ.Μ. το κείμενο δημοσιεύτηκε στις 26/2) και προστέθηκε στις πολλές που πραγματοποιούν οι υπόλοιποι εργαζόμενοι της χώρας, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει η απεργία στη Μuhalla, στην οποία συμμετέχουν πάνω από 20.000 εργαζόμενοι, οι οποίοι συνεχίζουν να υποστηρίζουν τα μισθολογικά τους αιτήματα με μια νέα απεργία. Η επανάσταση δεν έχει τελειώσει με την ανατροπή του Μουμπάρακ, η πραγματική αιγυπτιακή επανάσταση μόλις άρχισε.

3. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι είναι η μοναδική αντιπολίτευση στο καθεστώς. Πέρα από την καταδίκη της υποστήριξης που παρείχαν στην αιματηρή δικτατορία του Μουμπάρακ χώρες που αυτοαποκαλούνται δημοκρατικές, όπως οι ΗΠΑ ή η Γαλλία, η οποία επίσης εκπαίδευσε την αιγυπτιακή αστυνομία για να καταστείλει τις διαδηλώσεις που πλησίαζαν, τα μέσα ενημέρωσης παρουσιάζουν τον Μουμπάρακ ως ένα αναγκαίο κακό προκειμένου να μπει φρένο στην εξάπλωση του επικίνδυνου ισλαμισμού στην περιοχή. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι παρουσιάζεται τώρα ως η μόνη πολιτική οργάνωση, η οποία αντιτίθετο στο καθεστώς για να εγκαθιδρύσει τη δική της ισλαμική απολυταρχία. Όμως αυτοί ούτε οργάνωσαν τις διαδηλώσεις, ούτε υποστήριξαν τους διαδηλωτές μέχρι που φάνηκε ότι ήταν μετρημένες οι ώρες του Μουμπάρακ και ήταν οι πρώτοι που πιάστηκαν στον ύπνο  από την τόσο εντυπωσιακή εξέγερση των Αιγυπτίων εργαζομένων, τους οποίους σε καμία στιγμή ούτε υποστήριξαν ούτε βοήθησαν. Τώρα που ο τύραννος έπεσε, επιδιώκουν να γίνουν οι καινούργιοι αχυράνθρωποι του ιμπεριαλισμού και να παίξουν το ρόλο που ο Μουμπάρακ έπαιξε άψογα εδώ και πάνω από τριάντα χρόνια. Δεν είναι τυχαίο ότι παρά το γεγονός ότι είναι τόσο ισλαμιστές και ριζοσπάστες, είναι οι πρώτοι που διαπραγματεύονται με τον αιγυπτιακό στρατό, με πρόθεση να πραγματοποιηθεί μία ψευτομετάβαση που θα εκτοπίσει τους πρώην ηγέτες, εάν με αυτόν τον τρόπο μπορέσουν να γίνουν αυτοί οι καινούργιοι αχυράνθρωποι του Κεφαλαίου στην περιοχή.

Η μιντιακή χειραγώγηση, παρά το γεγονός ότι γίνεται με μεγάλη προσοχή από τους πιο αφοσιωμένους υπηρέτες της ιεραρχίας της βιομηχανίας του θεάματος, υπόκειται σε κάποια όρια ολοένα και πιο ασφυκτικά μέσα σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία. Οι ίδιοι τους οι παράγοντες είναι ανίκανοι να ερμηνεύσουν τις πληροφορίες που οι ίδιοι μεταδίδουν, χωρίς να απορροφηθούν στη δίνη του ανεμοστρόβιλου της δικής τους υπερπληροφόρησης. Οι ίδιες οι κυβερνήσεις, οι μεγαλύτεροι εγγυητές της καπιταλιστικής κοινωνικής τάξης, δεν έχουν απάντηση στην ταχύτητα με την οποία εξαπλώνεται η εξέγερση. Τα νέα μέτωπα αγώνα που διαφαίνονται στον ορίζοντα των εργαζομένων είναι πολύπλευρα, αλλά πάντα έχουν έναν κοινό εχθρό: την ίδια κοινωνική τάξη που διατηρεί δικτατορικά καθεστώτα, αλλάζοντας μόνο τους πρωταγωνιστές, υποβάλλοντας μας στην δικτατορία της αγοράς, σε ένα άλλο είδος θεάματος, περιορίζοντας την ίδια μας τη ζωή. Αν οι εργαζόμενοι σκοπεύουν πραγματικά να κερδίσουν τον ταξικό πόλεμο που έρχεται, θα πρέπει να βρίσκονται στο ύψος των περιστάσεων.

μετάφραση από http://muertedelahistoria.blogspot.com