Γιατί υπάρχει κρίση;
Γιατί ένα νέο πρότυπο αναδύεται στη συνείδηση της ανθρωπότητας, και γίνεται όλο και πιο δύσκολο να παριστάνουμε πως δεν μας κρίνει από τα βάθη της καρδιάς μας. Μας φωνάζει: «Αφήστε αυτά τα αυτοκαταστροφικά μοτίβα, τι νόημα έχουν… άνεση, εμπιστοσύνη, χαλαρότητα· αγαπήστε και φροντίστε τον εαυτό σας, η ευημερία σας είναι που μετράει· εσείς είστε ο χρυσός, η ειρήνη σας είναι αναγκαία».
Το σύστημα που σήμερα ελέγχει και οριοθετεί διάφορους τομείς της ζωής μας χτίστηκε πάνω σε άλλο πρότυπο, το παλιό, το οποίο σήμερα είναι υπέργηρο και ανιαρό. Αυτό που συμβαίνει σήμερα –και το βιώνουμε τόσο σε μικρό και προσωπικό, όσο και σε κοινωνικό και διεθνές επίπεδο– είναι ότι προσπαθούμε να συνεχίσει να λειτουργεί ένα σύστημα που πλέον δεν εξυπηρετεί, προσπαθούμε να επιφέρουμε αλλαγές, μεταρρυθμίσεις… οι οποίες δεν θα λειτουργήσουν. Για να γίνει καλύτερα αντιληπτός ο έντονος πεσιμισμός, είναι σαν να προσπαθούσαμε να βάλουμε μια πεταλούδα πίσω στο κουκούλι της ενώ έχει μεταμορφωθεί.
Το παλιό μοντέλο δικαιολογούσε ένα κάρο κανόνες, νόρμες, εξωτερικό έλεγχο, αυταρχισμό, χειραγώγηση διαμέσου φόβου, γιατί είχαμε αποκλείσει τη γνώση της αληθινής φύσης και των δυνατοτήτων μας και πιστέψαμε ότι πρέπει να επιδιώκουμε να είμαστε, όσο περισσότερο γίνεται, εργάτες και καταναλωτές. Σε αυτό προστίθεται το συμφέρον των πλέον οπορτουνιστών και χειραγωγών να διατηρήσουν αυτή την άγνοια και να την επεκτείνουν. «Όσο η πεταλούδα δεν ξέρει ότι είναι πεταλούδα, δεν θα θέλει να αφήσει το κουκούλι». Σύμφωνα με το παλιό μοντέλο, ο άνθρωπος είναι κακός για τη φύση, με βίαιες τάσεις που πρέπει να τιμωρηθούν, είναι ένα άδειο δοχείο που πρέπει να γεμίσει με γνώσεις και τίτλους για να έχει δικαίωμα σε μια «καλή δουλειά» και ένα καλό μέλλον. Δεν θα σε κάνει υπεύθυνο και κυρίαρχο δημιουργό ενός συναρπαστικού πεπρωμένου, παρά ένοχο του πόνου σου και της μετριότητάς σου, και θα σε κρατήσει εκεί.
Στο παλιό μοντέλο η θυσία, η προσπάθεια, η εξάντληση είναι πολύ καλές, σε κάνουν καλό άτομο, άξιο εμπιστοσύνης και σεβασμού των άλλων, σημαίνουν επίσης πως είσαι ισχυρός και θα θριαμβεύσεις.
Η αγάπη για την εξουσία, τη γραφειοκρατία, τις περίπλοκες διαδικασίες, την ταπείνωση, τις ταμπέλες, την υποχρεωτική υπακοή, τις ποινές, το «καθήκον», τις προσδοκίες, τον κυνισμό, την αδιάκριτη εκμετάλλευση, τη διένεξη σαν οδό λύσης, τον ατομισμό (ως τυφλή υπεράσπιση της ιδίας τιμής σαν να μη σχετίζεται με αυτήν των άλλων) κ.λπ.
Όλα αυτά, που πριν ήταν κανονικά και φυσιολογικά, τώρα έχουν ιδωθεί με μάτια πιο αυθεντικά και αγνά, που δυσκολεύονται να ανεχτούν και να καταλάβουν πώς διήρκεσε τόσο ένα τέτοιο σύστημα. Αυτά τα νέα μάτια είναι το καινούργιο πρότυπο, προσεγγίζοντας σήμερα μια κρίσιμη μάζα.
Ο παλιός τρόπος, μέσα απ’ αυτό το βλέμμα, δεν έχει ούτε διέξοδο ούτε σωτηρία. Είναι προορισμένος να εξαφανιστεί. Η εναλλακτική δεν θα είναι ένα νέο σύστημα με «περισσότερες ελευθερίες», περισσότερα προνόμια, φθηνότερες τιμές, λιγότερα ενδιαφέροντα, περισσότερες ευκαιρίες, μεγαλύτερη διαφάνεια, καλύτερους μισθούς, μεγαλύτερη αναγνώριση καινούργιων προτάσεων.
ΟΧΙ.
Δεν υπάρχει εναλλακτική, κι όταν δεν υπάρχει εναλλακτική, υπάρχει ελευθερία, οργανική ανάπτυξη αυτού που είναι πραγματικά πρακτικό, πραγματική αλληλεγγύη, κοινό αίσθημα. Όταν παύει να υπάρχει εξωτερικός και υπερβολικός έλεγχος που μας θαμπώνει το βλέμμα και στερεί την ελευθερία και την ευθύνη, και μας κάνει βίαιους και ασταθείς, υπάρχει μια αφύπνιση φιλική και ευγνωμονούσα. Επέρχεται συνείδηση του ενός και του άλλου, κατανόηση, συμπόνια. Είναι ο γυρισμός στο σπίτι, η ανακούφιση με τη λήξη μιας εξαντλητικής κούρσας που άλλοι οργάνωσαν, μα ποτέ δεν έβγαλε αρκετό νόημα.
Είναι το τέλος της εποχής των ψεμάτων· η οποία ήταν απαραίτητη για να γίνει αποδεχτή η αλήθεια: η πληρότητα του Είναι. Δεν χρειαζόμαστε ένα σύστημα που μας εκπαιδεύει, μας ελέγχει, μας κυβερνά, μας τρομάζει, μας καταπιέζει, μας ταπεινώνει, που κινεί τα νήματα μιας αποκοιμισμένης μαριονέτας. Είμαστε η σοφία, είμαστε η δημιουργία, είμαστε η αγάπη. Δεν μπορούμε να ελεγχόμαστε· μπορούμε μόνο να αγαπάμε και να αγαπιόμαστε.
Όσοι έχουμε μάτια και πεποίθηση για το νέο πρότυπο, και κινούμαστε μέσα σ’ αυτό, και μέχρι στιγμής έχουμε προστατευτεί στην ανταρσία και στην επιφυλακτική σιωπή, δεν μπορούμε να πολεμήσουμε το σύστημα ή να απαιτήσουμε κάτι απ’ αυτό, γιατί δεν ελπίζουμε τίποτα απ’ αυτό μιας κι είναι σάπιο από τις ίδιες τις ρίζες του. Ωστόσο, η συνοχή ιδεών υπαγορεύει να πάψουμε να συμμετέχουμε σε αυτό και να εστιάσουμε τη δημιουργικότητα και την ενέργειά μας ώστε να καλλιεργήσουμε αυτή την πίστη στον ίδιο μας τον εαυτό και να είμαστε η αλλαγή που θέλουμε να δούμε στον κόσμο.
Δεν χρειάζομαι ένα σύστημα για να με καλλιεργήσει ή να με διαπαιδαγωγήσει, ούτε για να είμαι κάποιος στη ζωή ή για να είμαι προστατευμένος. Μπορώ να κάνω τα πράγματα με το δικό μου τρόπο, μπορώ να γίνω ό,τι αγαπώ, κι εξαρτάται μόνο από τη δέσμευση και την αφοσίωσή μου· δεν χρειάζομαι τίτλους, δασκάλους, καρέκλες, κτήρια, χρήμα, άδειες, όρια ούτε κανέναν να μου λέει πώς πρέπει να κάνω τα πράγματα. Χρειάζομαι μόνο αγάπη και αποδοχή του εαυτού μου για να αναπτυχθώ.