Βαλκάνια: Πέρα από τα τείχη των εθνικισμών και των πολέμων

Τοποθέτηση συμμετεχόντων στην 8η Αναρχική Γιορτή Βιβλίου Βαλκανίων

Είναι σαφές πως ο εθνικισμός αποτελεί ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται εναντίον των εκμεταλλευόμενων τάξεων. Στα Βαλκάνια (και ιδίως στην περιοχή της πρώην Γιουγκοσλαβίας) η άνοδος της εθνικιστικής ιδεολογίας τη δεκαετία του 1990 διευκόλυνε την ωμή καπιταλιστική επίθεση που εξαπολύθηκε εναντίον της κοινωνίας. Κατέτμησε ακόμη περισσότερο τον πληθυσμό και κατέστρεψε υπάρχοντα δίκτυα συνεργασίας και αλληλεγγύης.

Η αναγκαιότητα να αντιμετωπίσουμε την εθνικιστική ιδεολογία από μια ριζοσπαστική και αντεξουσιαστική προοπτική αποτέλεσε το λόγο για τον οποίο συγκεντρωθήκαμε στην πόλη του Μοστάρ την 5η και 6η Σεπτέμβρη 2014, στο πλαίσιο της 8ης Αναρχικής Γιορτής Βιβλίου Βαλκανίων, ερχόμενοι/-ες από τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, την Κροατία, τη Σερβία, τη Σλοβενία, την Αλβανία, τη Ρουμανία, την Ελλάδα κι άλλες χώρες εκτός βαλκανικής περιοχής.

Η πραγματική φύση του εθνικισμού αποκαλύπτεται περισσότερο απ’ οπουδήποτε αλλού στο Μοστάρ, μια πόλη χωρισμένη στα δύο, με τα σημάδια της πολεμικής βαναυσότητας να είναι ακόμα φανερά στους δρόμους της πόλης.

Είναι θεμελιώδους σημασίας να αντιληφθούμε πως αυτή η διαίρεση δεν ήταν το αίτιο του πολέμου, αλλά το απότοκο πολεμικών συρράξεων και εθνικιστικών ιδεολογιών που κατασκεύασε η άρχουσα τάξη.

Αυτό ήταν ξεκάθαρο στους διαδηλωτές στην Τούζλα που πάτησαν το σύνθημα «Θάνατο στον εθνικισμό», όπως και στους διαδηλωτές στο Μοστάρ που πυρπόλησαν τα αρχηγεία και των δύο εθνικιστικών κομμάτων τον Φλεβάρη του 2014.

Ωστόσο, σε άλλες περιοχές του κόσμου νέοι εθνικισμοί και συρράξεις κατασκευάζονται με παρόμοιες κατευθυντήριες και προβλέψιμες συνέπειες.

Πολλοί σήμερα στην Ουκρανία πιστεύουν πως πρέπει να ανταποκριθούν στις κάλπικες επιλογές του πολέμου που σερβίρει το κράτος και οι εταιρείες – ανάμεσά τους παίζουν ακόμα και αναρχικοί, αλλά και «αναρχικοί».[1] Εμείς πάντως συνεχίζουμε να θεωρούμε πως ο εθνικισμός είναι πάντοτε μια ιδεολογία η οποία αναπαράγει το κράτος, ένα σύστημα καταστολής και εκμετάλλευσης που σπρώχνει τους εκμεταλλευόμενους και καταπιεζόμενους στον αλληλοφαγωμό. Σήμερα βλέπουμε στην Ουκρανία τον ίδιο μηχανισμό που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια των πολέμων στην πρώην Γιουγκοσλαβία: Ο εθνικισμός είναι το εργαλείο των εξουσιαστών για να εξωθήσουν τον κόσμο σε πόλεμο για τα συμφέροντα του Κεφαλαίου. Ως αναρχικοί/-ές, εναντιωθήκαμε σε όλες τις πολεμικές απόπειρες στην πρώην Γιουγκοσλαβία μέσω της αλληλέγγυας στάσης μας που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Μακριά από το φιλελεύθερο πασιφισμό ή τις εμμονές με αριστερά-εθνικιστικά αντάρτικα σώματα, ο αγώνας μας δεν πρόκειται ποτέ να σταθεί στο πλευρό μιλιταριστικών πολιτικών και της ισοπέδωσης στην οποία βασίζονται όλα τα κράτη.

Ενάντια σε εθνικισμό, μιλιταρισμό και πόλεμο! Ενάντια σε κάθε κυβέρνηση και κάθε κράτος! Για την αλληλεγγύη και την αυτονομία!

[1] Από τους αντιαποικιοκράτες εθνικιστές της Mlada Bosna/«Νεαρής Βοσνίας» του Σαράγεβο του 1914, που είχαν επηρεαστεί απ’ τον αναρχισμό, μέχρι συγκεκριμένα την περίπτωση ποζεράδων, όπως η «αναρχο»-εθνικιστική ομάδα Slobodari/«Ελευθεριακοί» του Σαράγεβο του 2014, όλες οι απόπειρες παντρέματος του αναρχισμού με τον εθνικισμό έχουν αποδείξει πως το αποτέλεσμα είναι απλώς: εθνικισμός. Οι Slobodari είναι μια μικρή γκρούπα από το Σαράγεβο που παριστάνουν τους αναρχικούς αλλά έχουν παρτίδες με ναζήδες από την Ουκρανία (τους αποκαλούμενους αυτόνομους εθνικιστές της Avtonomy Opir/«Αυτόνομης Αντίστασης»). Έχουν στήσει πολλές ιστοσελίδες και μπλογκ στο ίντερνετ προκειμένου να σπείρουν σύγχυση, συμπεριλαμβανομένης μιας σελίδας ενός υποτιθέμενου βαλκανικού αναρχικού μαύρου σταυρού – περισσότερα για το θέμα (στ’ αγγλικά) στο sabotagemedia.