Κείμενο του συνεδρίου των ευρωπαϊκών οργανώσεων που συμμετέχουν στο www.anarkismo.net
Η Συνθήκη της Λισαβόνας τέθηκε σε ισχύ πριν από ένα χρόνο, με την παγκόσμια οικονομική κρίση στο αποκορύφωμά της. Η Συνθήκη αυτή δίνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή «απόλυτη εξουσία» ως προς την έκδοση οδηγιών για «την εξασφάλιση της ανταγωνιστικής πρόσβασης των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στις παγκόσμιες αγορές και την επιχειρησιακή ασφάλεια στο εσωτερικό τους». Επιπλέον, όσον αφορά τη Δικαιοσύνη, εγγυάται μόνο μία ελευθερία, την ελευθερία της αγοράς και υπεράσπισης του ελεύθερου ανταγωνισμού ως προϋπόθεσης για την «απελευθέρωση» του εργατικού δυναμικού, της κοινωνίας και του περιβάλλοντος των 27 κρατών-μελών. Η νέα Συνθήκη φέρνει την προοπτική της αναβάθμισης του συνόλου του παραγωγικού συστήματος, υπηρετώντας το με την πλήρη του έννοια, κάτι που θα επιτρέψει την πρακτική εφαρμογή της οδηγίας Bolkestein, η οποία «ανοίγει την πόρτα στην «πλήρη ιδιωτικοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης, της εκπαίδευσης, της ύδρευσης και των συντάξεων».
Η εν λόγω στρατηγική δεν λαμβάνει υπόψη τις καταστροφές που προκαλούνται από τη σημερινή παγκόσμια οικονομική κρίση, και με την εφαρμογή της σαρώνει δημόσιες υπηρεσίες (υγεία, μεταφορές, εκπαίδευση, ύδρευση, στέγαση) τόσο σε συμβολικό επίπεδο, όσο και σε πραγματικό επίπεδο. Εισάγει την αγορά ως μέσο παραχώρησης («υπηρεσίες γενικού συμφέροντος») και ικανοποίησης (κάποιος που αποταμιεύει μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση σε ιδιωτική υγειονομική περίθαλψη, ολοκληρωμένη σύνταξη κ.λπ.). Αυτή είναι η Ευρώπη που, από την 1η Ιανουαρίου 2009, απαγορεύει στα κράτη-μέλη της να υιοθετούν φορολογικές πολιτικές αναδιανομής του πλούτου, των δημόσιων δαπανών, της κοινωνικής προστασίας και των κοινωνικών παροχών, ενώ εξασφαλίζει συγχρόνως τη δημιουργία φορολογικών «παραδείσων».
Φυσικά, τα πρώτα θύματα των εν λόγω πολιτικών είναι οι γυναίκες, οι οποίες ανακαλύπτουν πολύ συχνά ότι πρέπει να αγωνίζονται σκληρά και μόνες στο καθημερινό τους καθήκον παροχής φροντίδας (στα παιδιά, στους γονείς, στα μέλη της οικογένειάς τους). Αυτό γίνεται ιδιαίτερα αισθητό σε ορισμένες χώρες όπου, χωρίς καμία κοινωνική βοήθεια, οι γυναίκες πρέπει ακόμα και να παραιτούνται από την εργασία τους για την εκπλήρωση αυτού του καθήκοντος.
Στην κατάσταση αυτήν, η αγορά εργασίας και οι συναφείς πολιτικές επιλογές είναι φυσικό να διέπονται μόνο από τους χρυσούς κανόνες του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού: δωρεάν απορρύθμιση (ευελιξία) και συνολική, εκτεταμένη αποσάθρωση του εργατικού δυναμικού (συνοδευόμενη φυσικά από την άρση κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων).
Σε μια Ευρώπη που μεγαλώνει μαζί με την παγκόσμια κρίση, όλα αυτά σημαίνουν δύο πράγματα: τη χρήση της κοινωνικής «απόρριψης» [dumping] και την άρση του δικαιώματος της απεργίας σε εκείνους που ζητούν ισότητα στις συνθήκες εργασίας εντός εταιρειών που έχουν μεταφερθεί αλλού – όλα στο όνομα του κοινωνικού ανταγωνισμού και της οικονομίας της αγοράς…
Από την εποχή της συμφωνίας του 2007 για την «ευελιξία με ασφάλεια», η ευελιξία αυτή των επιχειρήσεων να διαχειρίζονται οι ίδιες το εργατικό τους δυναμικό σημαίνει στην πραγματικότητα πλήρη ελευθερία οργάνωσης της εργασίας από τις εταιρείες, εργασίας που υποτίθεται ότι έχει ως προφανή στόχο τη διασφάλιση της ασφάλειας των εργαζομένων, με όλη την αναγκαία προσαρμοστικότητα που ζητείται από αυτούς, δηλαδή από το να αλλάζουν συνεχώς θέσεις εργασίας μέχρι να υποβάλλονται σε συνεχόμενη «κατάρτιση» για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Έτσι, σε μια αγορά εργασίας που έχει ήδη πληγεί από την κρίση, βλέπουμε μια αναθέρμανση του όρου της ανταγωνιστικότητας , γεγονός που, με τη σειρά του, δεν επιφέρει μόνο κοινωνικό dumping, κι επομένως ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών που είναι απαραίτητες για τον πληθυσμό, αλλά συντελεί επίσης σε μια προσπάθεια μείωσης του κόστους εργασίας, με θέσπιση μέτρων τα οποία συνδέονται με πολιτική που αυξάνει την ευελιξία και την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, καθώς και την ικανότητα προσαρμογής.
Η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία (χώρες που άλλοτε θεωρούνταν «ισχυρές» στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης και «σκληρές» στον τομέα των δικαιωμάτων των εργαζομένων) έχουν ήδη αναδιαμορφώσει την εσωτερική τους αγορά εργασίας, φτάνοντας στο επίπεδο της Ισπανίας, της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου αναφορικά με επιδόματα ανεργίας, λιγότερα μέτρα προστασίας έναντι απόλυσης, αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης, ευέλικτες συμβάσεις, εξασθένηση δικτύων κοινωνικής ασφάλειας κ.λπ.
Η μεταναστευτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης επηρεάζεται επίσης από τη λογική της αγοράς και ασκείται με δύο μέτρα και σταθμά. Από τη μία πλευρά υπάρχει ανάγκη εργατικού δυναμικού αποτελούμενου από μη πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω της γήρανσης της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης (αυτό το εργατικό δυναμικό είναι αναγκαίο και επαρκές για να εξασφαλίσει το είδος της περιστασιακής εργασίας που απαιτείται από τον ανταγωνισμό). Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πολιτικές που αρνούνται το δικαίωμα της απόκτησης ιθαγένειας, που τροφοδοτούν το ρατσισμό κατηγορώντας τους μετανάστες για παρανομίες, που χρησιμοποιούν την καταστολή και τον έλεγχο προκειμένου να δοθεί στήριξη στις άνισες, επιθετικές και εκμεταλλευτικές σχέσεις μεταξύ βορρά και νότου, ειδικά στην εντός Ευρώπης περιοχή της Μεσογείου.
Για τους Ευρωπαίους και τους μετανάστες εργαζομένους, στην πράξη, η ευελιξία σημαίνει διαθεσιμότητα εργασίας με βάση τις ανάγκες της παραγωγής. Για τις επιχειρήσεις που βρίσκονται σε περίοδο κρίσης, τη στιγμή που εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα χαθούν, τίποτα δε θα μπορούσε να είναι καλύτερο απ’ όλο αυτό. Έτσι, η αγορά εργασίας γίνεται ένας απλός μηχανισμός που δρα και κινείται, ωστόσο, με βάση διάφορους κανόνες (νόμους, εκτελεστικές εντολές, ad hoc νομικές αποφάσεις, οδηγίες κ.ο.κ.) και θεσμούς, προκειμένου να αποφευχθεί κάθε μορφής κοινωνική σύγκρουση.
Ακολουθώντας αυτό το αποσπασματικό κοινωνικό και οικονομικό μοντέλο, οι κοινωνικοί και εργατικοί αγώνες κινδυνεύουν να κατακερματιστούν, χάνοντας έτσι όλη την αποτελεσματικότητά τους. Καλούμαστε λοιπόν να εξετάσουμε το ζήτημα της ανασύστασης των δικαιωμάτων και των άμεσων συμφερόντων των εργαζομένων και πολιτών σε ένα νέο ενιαίο και βιομηχανικό σχεδιασμό, αλλά και την οργάνωση όλης της αμειβόμενης εργασίας.
Πρέπει να εναντιωθούμε στη λογική του κατακερματισμού και της ευελιξίας που αποτελούν τα κοινωνικά και παραγωγικά μοντέλα του καπιταλισμού, και να αγωνιστούμε αποφασιστικά για τα εργατικά, κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα όλων, ανδρών και γυναικών.
Πρέπει να εξαλείψουμε τα οικονομικά, τα πολιτικά και άλλα εμπόδια που περιορίζουν την ελευθερία μας και την ισότητα στην καθημερινή μας ζωή, και να θέσουμε υπό αμφισβήτηση τη δική τους έννοια συμμετοχής στην οργάνωση της κοινωνίας. Για μας, η άμεση συμμετοχή είναι δυνατή μόνο στη βάση της αλληλοβοήθειας και της αλληλεγγύης.
Πρέπει να αντιταχτούμε στις έννοιες του ανταγωνισμού και της ανταγωνιστικότητας με τη δική μας αντίληψη και την πρακτική της αλληλεγγύης.
Όλες οι συνεκτικά εναλλακτικές εργατικές, κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις πρέπει να υποστηρίξουν τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των εργαζομένων, σε μια κοινωνία οργανωμένη με βάση την αλληλεγγύη και το μη ανταγωνισμό, στη βάση του σεβασμού, της ελευθερίας και της ισότητας, και όχι στη βάση του αυταρχισμού, του ατομικισμού και της απουσίας δημοκρατικότητας. Υπάρχει πραγματικά μία και μόνο απάντηση, η μόνη δυνατή αντίδρασή μας στη βάση αυτών των αξιών και επιλογών:
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ
- για την Ευρώπη των ευρωπαϊκών λαών, των μεταναστών και των εργαζομένων,
- για να υπερασπίσουμε τα συμφέροντά μας στον τομέα της απασχόλησης, του εισοδήματος, του κοινωνικού οφέλους και της κοινωνικής αλληλεγγύης,
- για τη συγκρότηση λαϊκής εξουσίας και δημοκρατίας από τα κάτω,
- για να υπερασπιστούμε και να δημιουργήσουμε συλλογικά όργανα βάσης, αυτοδιαχειριζόμενους χώρους εντός της κοινωνίας και των χώρων εργασίας, ώστε να δημιουργήσουμε ρίζες για τον αντικαπιταλιστικό αγώνα
να αναπτύξουμε μια ελευθεριακή εναλλακτική λύση στη βαρβαρότητα της κρίσης που προκλήθηκε από τον καπιταλισμό και τα κράτη.
Παρίσι, 7 Φλεβάρη 2010
Alternative Liberataire (Γαλλία)
Counter Power (Νορβηγία)
Federazione dei Comunisti Anarchici (Ιταλία)
Liberty & Solidarity (Μεγάλη Βρετανία)
Organisation Socialiste Libertaire (Ελβετία)
Workers Solidarity Movement (Ιρλανδία)