Μετάφραση των τριών πρώτων κειμένων με τίτλο «Μία ερμηνεία της εργασιακής μεταρρύθμισης”, της ισπανικής Συμβουλευτικής Ομάδας Εργαζομένων για Εργασιακά Θέματα. Όσο εμπλουτίζεται η ερμηνεία, θα μεταφράζονται τα κείμενα που θα δημοσιεύονται σε ισπανικά sites / blogs αντιπληροφόρησης.
Αλλαγές στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου
Η σύμβαση έργου περιορίζεται στα 3 χρόνια με βάση την εργατική νομοθεσία και στα 4 χρόνια αν το επιτρέπει η κλαδική συλλογική σύμβαση. Αν η σύμβαση έργου ορισμένου χρόνου είναι εικονική, τότε θεωρείται αορίστου χρόνου όπως και πριν από την εργασιακή μεταρρύθμιση.Όταν έχουν συναφθεί δύο η περισσότερες συμβάσεις έργου οποιουδήποτε είδους ( εκτός από τις συμβάσεις ευκαιριακής εργασίας και τις συμβάσεις μαθητείας) διάρκειας μεγαλύτερης από 24 μήνες εντός των τελευταίων 30 μηνών, με την ίδια εταιρεία ή όμιλο εταιρειών, σε οποιοδήποτε τομέα, η σύμβαση μετατρέπεται αυτόματα σε αορίστου χρόνου. Πριν από τον τελευταίο νόμο απαιτείτο ο εργαζόμενος να απασχολείτο στον ίδιο τομέα και με την ίδια εταιρεία. Θα μπορούσε να θεωρηθεί βελτίωση, αλλά καθώς οι απολύσεις στις περιπτώσεις συμβάσεων αορίστου χρόνου θα είναι πολύ πιο εύκολες, δεν πρόκειται να χρησιμεύσει σε τίποτα στους εργαζόμενους.
Η εταιρεία θα έχει την υποχρέωση να κοινοποιήσει γραπτώς στον εργαζόμενο, με προθεσμία 10 ημερών, πως η σύμβαση έχει μετατραπεί σε αορίστου χρόνου. Όπως πάντα, η εργοδοσία θα γράφει στα αρχίδια της αυτήν της την υποχρέωση και ας την μηνύσει μετά ο εργαζόμενος αν τολμάει. Συνειδητά θα συνεχίσουν να υπάρχουν οι δύο βασικοί τρόποι σύναψης εικονικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου:
– Οι συμβάσεις πρόσληψης. Αν μία εταιρεία έχει μία κενή θέση εργασίας (π.χ. στον τομέα της πληροφορικής) και κάνει την πρόσληψη μόνη της μέσω μιας σύμβασης ορισμένου χρόνου, στην πραγματικότητα η σύμβαση αυτή είναι αορίστου χρόνου γιατί είναι εικονική. Αντίθετα, αν προσλάβει τον υπάλληλο μέσω μίας σύμβασης πρόσληψης που συνάπτει με μία εταιρεία ενοικίασης εργαζομένων, τότε η σύμβαση είναι ορισμένου χρόνου και σωστή. Δηλαδή και στις δύο περιπτώσεις ο υπάλληλος πληροφορικής κάνει το ίδιο, αλλά με τον δεύτερο τρόπο η σύμβαση ορισμένου χρόνου περνάει για νόμιμη, ενώ στην πρώτη περίπτωση όχι. Αυτό ισχύει διότι το Ανώτατο Δικαστήριο έχει βγάλει σχετική απόφαση σε διάφορες περιπτώσεις. Γι’ αυτό και υπάρχουν χιλιάδες υποτιθέμενες εταιρείες που το μόνο που κάνουν στην πραγματικότητα είναι η παράνομη παραχώρηση υπαλλήλων μέσω συμβάσεων πρόσληψης, ιδιαίτερα στους τομείς των κατασκευών, της πληροφορικής, της καθαριότητας, των υπηρεσιών σεκιούριτι…και θα συνεχιστεί να τους επιτρέπεται να το κάνουν.
– Η διαδοχή εποχιακών εργαζομένων στην ίδια θέση εργασίας. Ποιος θα το εμποδίσει; Θα δράσει αυτεπάγγελτα η Επιθεώρηση Εργασίας; Θα κάνουν αγωγή οι εργαζόμενοι ή το σωματείο της επιχείρησης; Θα κάνουν καταγγελία τα συνδικάτα; Φυσικά και όχι, μη βάλουμε τα γέλια…
Την πραγματική επίδραση αυτών των μεταρρυθμίσεων στην πρόσληψη με σύμβαση ορισμένου χρόνου είναι εύκολο να την μαντέψουμε. Πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας ότι ένα άλλο σημαντικό σημείο της μεταρρύθμισης είναι ότι η επιχείρηση θα πληρώνει αποζημίωση μόνο 12 ημερομίσθια από τα 20 (ανά έτος εργασίας), λόγω απόλυσης ενός εργαζόμενου για αντικειμενικούς λόγους, ενώ το Ταμείο Διασφάλισης Μισθών θα πληρώνει τα υπόλοιπα 8, και το γεγονός ότι η απόλυση καθίσταται πιο εύκολη. Έτσι λοιπόν η εταιρεία παροχής νομικών συμβουλών θα συμβουλεύει τον ιδιοκτήτη ενός μπαρ για παράδειγμα να κάνει τα εξής με τις συμβάσεις των υπαλλήλων του:
Μέχρι 31/12/2011, ορισμένου χρόνου σε όλους, όπως το 96% των συμβάσεων που γίνονται μέχρι σήμερα. Από την 1/1/2012 ο αριθμός των προσλήψεων(συμβάσεων) σταδιακά θα μειώνεται. Από την 1/1/2015, σύμβαση αορίστου χρόνου σε όλον τον κόσμο, γιατί τόσο σ’ αυτούς που έχουν σύμβαση αορίστου χρόνου όσο και σ’ αυτούς που έχουν σύμβαση ορισμένου χρόνου, με 12 ημερομίσθια αποζημίωση το χρόνο τα αφεντικά θα μπορούν να τους πετάνε στο δρόμο, μόνο που οι ασφαλιστικές εισφορές των πρώτων θα είναι πολύ μικρότερες. Σε 5 χρόνια θα υπογράφονται περισσότερες συμβάσεις αορίστου χρόνου απ’ ότι σήμερα, θα είναι όμως πολύ λιγότερο σταθερές γιατί οι απολύσεις θα είναι πιο φτηνές. Ας πούμε ότι η σύμβαση εργασίας θα είναι σκατά αορίστου χρόνου, γιατί τα σκατά επιπλέουν. Σε 5 χρόνια καμία εφημερίδα και καμία τηλεόραση ή κανένα ραδιόφωνο δε θα μας θυμίσει πως κάποτε έγινε μία μεταρρύθμιση, λόγω της οποίας η αποζημίωση λόγω απόλυσης μειώθηκε από τα 45 στα 20 ημερομίσθια το χρόνο και η όποια κυβέρνηση(Σοσιαλιστικό ή Λαϊκό Κόμμα), οι επιχειρήσεις και τα μέσα ενημέρωσης αιχμαλωτισμένα με τις διαφημίσεις θα καυχιόνται ότι στην Ισπανία βάλαμε τέλος στην υπερβολική προσωρινή(μη σταθερή) εργασία, όταν η πραγματικότητα θα είναι ότι μπήκε τέλος στις συμβάσεις αορίστου χρόνου με 45 ημερομίσθια αποζημίωση λόγω απόλυσης. Οι επιχειρήσεις θα ξοδεύουν λιγότερα χρήματα σε ασφαλιστικές εισφορές και οι εργαζόμενοι θα παίρνουν μικρότερες αποζημιώσεις. Δηλαδή από όλη την πίτα της ισπανικής οικονομίας, θα αυξηθεί το κομμάτι των επιχειρήσεων σε βάρος του κομματιού των υπαλλήλων, αφού αυτός είναι ο μόνος πραγματικός στόχος αυτής της εργασιακής μεταρρύθμισης. Με άλλα λόγια τα συνολικά εργασιακά κόστη στην Ισπανία (μισθοί+ ασφαλιστικές εισφορές+ αποζημιώσεις) θα συνεχίσουν να είναι στα ίδια επίπεδα, αλλά θα μοιραστούν σε περισσότερους εργαζομένους. Η ίδια πίτα θα μοιραστεί σε περισσότερους ανθρώπους. Λιγότερη ανεργία αλλά χειρότερη δουλειά. Τι εύκολο που ήταν να ξεμπερδέψουμε με την ανεργία!
Οι επιπτώσεις στην οικονομία σε γενικές γραμμές κινούνται στην ίδια γραμμή. Μέχρι τώρα πολλές εταιρείες είχαν δύο λογιστήρια για να πληρώνουν λιγότερα στην Εφορία. Τώρα όμως θα πρέπει να το κάνουν και για να μπορέσουν να μειώσουν τα εργασιακά τους κόστη. Καθώς τα χρήματα που δίνει το Ταμείο Διασφάλισης Μισθών βγαίνουν από τις εργοδοτικές εισφορές των εταιρειών, η μεταρρύθμιση αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις με σταθερό προσωπικό και με ένα λογιστήριο να έχουν πολύ περισσότερα έξοδα και ουσιαστικά θα πληρώνουν τις εικονικές απολύσεις για αντικειμενικούς λόγους των ‘λαθραίων’ επιχειρήσεων που κάνουν διαρκή ανανέωση του προσωπικού τους. Το μήνυμα της Κυβέρνησης είναι ξεκάθαρο: προσλάβετε με όποιον τρόπο θέλετε και κάντε ό,τι θέλετε με τους εργαζόμενους και, σε αντάλλαγμα της συμβολής σας στη μείωση της ανεργίας, κανείς δε θα σας ζητήσει το λογαριασμό. Από την άλλη πλευρά, μέχρι τώρα υπήρχαν πολλοί εργαζόμενοι με πολλά χρόνια υπηρεσίας στις εταιρείες που εργάζονταν, λόγω εναλλασσόμενων συμβάσεων έργου, αλλαγής εταιρείας κλπ. Οι νομικοί σύμβουλοι των επιχειρήσεων ξέρουν πολλοί καλά ότι αυτό είναι μία απάτη αλλά δεν το λένε στους πελάτες τους γιατί σε περίπτωση καταγγελίας κάποιου εργαζόμενου, αυτός που θα πληρώσει είναι η εταιρεία, όχι οι νομικοί της σύμβουλοι. Τώρα όμως η κάθε εταιρεία θα ξέρει ότι στα δύο χρόνια ο υπάλληλος γίνεται “μόνιμος”, όποια κι αν είναι τα τρικ των συμβούλων της. Το αποτέλεσμα θα είναι πως κάθε τρία χρόνια θα πετάνε όλους τους εργαζόμενους στο δρόμο.
«Θύμα της εργασιακής μεταρρύθμισης»
Τροποποιήσεις στις μαζικές απολύσεις και στις απολύσεις για αντικειμενικούς λόγους
Οι τροποποιήσεις αυτές θα έχουν επίπτωση σε όλους τους εργαζόμενους, τόσο σε αυτούς που έχουν ήδη οποιαδήποτε σύμβαση έργου με την ψήφιση του νόμου, όσο και όσους προσληφθούν μετά την ψήφισή του.
Απόλυση για οικονομικούς λόγους. Για να καταφέρει μία επιχείρηση στο δικαστήριο να κηρυχθεί μία απόλυση αποδεκτή (μη καταχρηστική), μέχρι τώρα έπρεπε να αποδείξει πως η απόλυση αυτή ήταν απαραίτητη για την επιβίωση(βιωσιμότητα) της. Τώρα θα πρέπει μόνο να αποδείξει ότι “συνάγεται κατ’ ελάχιστο η αιτιολογία” της απόλυσης από την “αρνητική οικονομική κατάσταση”. Παρομοίως, με την απόλυση λόγω αντικειμενικών οικονομικών αιτιών, στην απόλυση για οργανωτικούς λόγους η εταιρεία θα οφείλει μόνο να ισχυριστεί ότι από την οργανωτική της κατάσταση “συνάγεται κατ’ ελάχιστο η αιτιολόγηση” της απόλυσης. Η προειδοποίηση στην περίπτωση της απόλυσης για αντικειμενικούς λόγους θα είναι 15 ημέρες. Πριν ήταν 30 ημέρες. Αν σε περίπτωση απόλυσης για αντικειμενικούς λόγους δεν πληρώσουν την αποζημίωση και ο εργαζόμενος κάνει προσφυγή, η απόλυση κηρύσσεται καταχρηστική. Πριν θεωρείτο άκυρη με υποχρεωτική επαναπρόσληψη του απολυόμενου. Αν στην επιστολή κοινοποίησης της απόλυσης δεν αναφέρονται με λεπτομέρειες οι αιτίες και η αιτιολόγησή της, η απόλυση θεωρείται καταχρηστική και ο εργαζόμενος κάνει προσφυγή. Πριν θεωρείτο άκυρη με υποχρεωτική επαναπρόσληψη του απολυόμενου.
Οι πραγματικές τους προθέσεις
Στο αρχικό σχέδιο νόμου της μεταρρύθμισης που δόθηκε στα συνδικάτα μερικές μέρες πριν ψηφιστεί, απαιτείτο οι οικονομικές αιτίες (που προκαλούν την απόλυση) να αποδεικνύονται εγγράφως και επίσης να αποδεικνύεται ότι έχουν μειωθεί οι ανάγκες της εταιρείας σε υπαλλήλους. Και τα δύο τα αφαίρεσαν από το τελικό κείμενο το οποίο βρίσκεται σ