Η εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973 ήταν το ξέσπασμα της οργής όλων των αγωνιζόμενων και επαναστατημένων ανθρώπων, που έκαναν για άλλη μία φορά μία υπέρβαση όλων των στερεοτύπων και χαρακτηριστικών που τους αποδίδονται από την Κυρίαρχη ιδεολογία. Δεν ήταν ούτε μεμονωμένο, ούτε τυχαίο περιστατικό. Προετοιμάστηκε και προαναγγέλθηκε απο φοιτητικές διαδηλώσεις οργανωμένες συνωμοτικά, εργατικές διαμαρτυρίες και κοινωνικούς αγώνες μέσα στη Χούντα.
Μία καταγραφή μερικών σημαντικών γεγονότων μέχρι τις 17 Νοέμβρη του ’73:
1972.Το καθεστώς στήνει στημένες φοιτητικές εκλογές, προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερη ένταση που στη συνέχεια προσπαθεί να καταστείλει διακόπτοντας τις αναβολές στράτευσης λόγω σπουδών.
14/2/1973. Σε συγκέντρωση φοιτητών ενάντια στα νέα αυτά μέτρα, εισβάλλουν στο Πολυτεχνείο μπάτσοι και ασφαλίτες, καταστέλλουν, συλλαμβάνουν και βασανίζουν πολλούς φοιτητές και περνάνε από δίκη 11 από αυτούς.
21/2/1973. Συγκέντρωση στη Νομική πάνω από 5.000 φοιτητών από διάφορες σχολές της Αθήνας και
αλληλέγγυων, που διαδηλώνουν στο κέντρο και καταλαμβάνουν τη Νομική. Η Χούντα στέλνει φασίστες για να σπάσουν την κατάληψη. Αποκρούονται από τους καταληψίες, μεταξύ των οποίων βρίσκονται και πολλοί αναρχικοί. Η ‘‘επιτροπή κατάληψης’’ συμφωνεί με τον πρύτανη την λήξη της κατάληψης και την 10ήμερη αναστολή των κινητοποιήσεων, χωρίς να έχει αποφασίσει ή να γνωρίζει κάτι τέτοιο η συνέλευση της κατάληψης. Στη συνέχεια πάνω από 30.000 άτομα διαδηλώνουν στο κέντρο της Αθήνας και συγκρούονται με την αστυνομία. Μετά από μέρες θα ακολουθήσουν προσπάθειες για συγκεντρώσεις και καταλήψεις αλλά αντιμετωπίζοντας τη σκληρή καταστολή της Χούντας.
20/3/1973. Απόπειρα κατάληψης της Νομικής από 2.000 άτομα. Εισβολή αστυνομίας και παρακρατικών, άγριος ξυλοδαρμός με δεκάδες τραυματίες και πάνω από 100 συλλήψεις. Είχε προηγηθεί τέσσερις μέρες πιο πριν άλλη απόπειρα κατάληψης του κτιρίου της Νομικής.
1/11/1973. Η Χούντα ανακοινώνει τις αποφάσεις της για τα φοιτητικά αιτήματα, σκάβοντας ακόμα πιο βαθιά το λάκκο της
14/11/1973. Μεγάλος αριθμός εξεγερμένων ανθρώπων καταλαμβάνει το Πολυτεχνείο, παρά την ασφυκτική αστυνόμευση και την αντίθεση των κομματικών οργανώσεων. Μεταξύ αυτών και ένα μεγάλο μέρος της πορείας των περίπου 1.500 ατόμων που είχε ξεκινήσει στη Νομική και είχε χτυπηθεί από την αστυνομία στη Σόλωνος. Η εφημερίδα της νεολαίας του ΚΚΕ Πανσπουδαστική, φύλλο 8, γράφει χαρακτηριστικά για την κατάληψη: «καταγγέλλουμε την προσχεδιασμένη εισβολή στο χώρο του Πολυτεχνείου, την Τετάρτη 14 του Νοέμβρη, 350 οργανωμένων προβοκατόρων της ΚΥΠ…με εντολές του παραμερισμένου τώρα πρωτοδικτάτορα Παπαδόπουλου και της αμερικάνικης CIA, με σκοπό να προβάλλουνε με κάθε μέσο τραμπουκισμού και προβοκάτσιας γελοία αναρχικά συνθήματα και συνθήματα που δεν εκφράζανε τη στιγμή και τις συγκεκριμένες δυνάμεις», δίνοντας μας με τον πιο ξεκάθαρο και ξεδιάντροπο τρόπο στην μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας το στίγμα του ΚΚΕ μέχρι και σήμερα. Η Χούντα, στο ίδιο μήκος κύματος μιλάει για «οχλοκρατικές και αναρχικές εκδηλώσεις μιας μειοψηφίας».
Έξω από το Πολυτεχνείο πολίτες συγκρούονται με τους μπάτσους. Μέλη των φοιτητών της ΚΝΕ και ενός μέρους του άλλου ΚΚ ζητούν από τους συγκεντρωμένους να εγκαταλείψουν το χώρο του Πολυτεχνείου.
Στο κατάμεστο αμφιθέατρο της αίθουσας Γκίνη γίνεται συνέλευση εργαζομένων με σαφές αντικαπιταλιστικό πλαίσιο αγώνα. Προτείνονται δύο διακηρύξεις προς τους εργάτες, μία αριστερή και μία αντιεξουσιαστική, στην οποία γίνεται λόγος για δημιουργία εργοστασιακών απεργιακών επιτροπών και μακροπρόθεσμα εργατικών συμβουλίων. Η συνέλευση δεν ολοκληρώνεται λόγω της διχογνωμίας και της παρέμβασης μικρής ομάδας κομματικών φοιτητών. Γίνεται προσπάθεια από τα κομματικά φοιτητικά επιτελεία να δοθεί στην κατάληψη ένα στίγμα φοιτητικής διαμαρτυρίας. Η περιφρούρηση επιχείρησε, για λόγους “ασφαλείας”, να απαγορεύσει την είσοδο μη φοιτητών στο χώρο του Πολυτεχνείου, χωρίς ιδιαίτερο αποτέλεσμα. Με το ίδιο πρόσχημα καταστρέφουν την ταινία της μαγνητοφώνησης της συνέλευσης.
- η σημαία της χούντας καίγεται
15/11/1973. Επαναλαμβάνεται η συνέλευση της προηγούμενης ημέρας αλλά σαν φάρσα. Ο χώρος έχει σχεδόν εκκενωθεί από τους εργάτες. Η κυκλοφορία στην Πατησίων έχει διακοπεί, οι οδηγοί των τρόλευ τα έχουν παρατήσει έξω από το Πολυτεχνείο, με συνθήματα γραμμένα και χαρτιά με αυτοσχέδιες προκηρύξεις κολλημένα πάνω τους. Έρχονται μαθητές πολλών σχολείων που σπάνε τον κλοιό των αστυνομικών και μπαίνουν στο Πολυτεχνείο. Τα κομματόσκυλα κάνουν σύσκεψη και αποφασίζουν να προκαλέσουν την εκκένωση του Πολυτεχνείου, όπως ακριβώς είχαν κάνει και στη Νομική: διαδίδοντας την κινδυνολογία για επέμβαση του στρατού, σπέρνοντας το φόβο και την κατάλληλη στιγμή ανοίγοντας τις πύλες . Είναι αυτοί που μέχρι και σήμερα υπερηφανεύονται για τη συμμετοχή τους στην εξέγερση…
16/11/1973. Εκλέγεται μία ‘επιτροπή εργατικής κινητοποίησης’ με στόχο την προτροπή των εργατών σε απεργία. Η επιτροπή αυτή δε θα βγει ποτέ από το Πολυτεχνείο. Μαζί με τη Συντονιστική Επιτροπή εξέδωσαν προκηρύξεις με συνθήματα ενάντια στην ακρίβεια…Το βράδυ πέφτουν τα πρώτα δακρυγόνα μέσα στο Πολυτεχνείο και η γενική συνέλευση της κατάληψης διαλύεται. Λίγο πιο πριν μία μεγάλη διαδήλωση είχε αναγκάσει την αστυνομία σε υποχώρηση. Τοποθετούνται οδοφράγματα από οχήματα στη Λ. Αλεξάνδρας, τα οποία θα βρουν μπροστά τους τα άρματα μάχης του στρατού λίγο αργότερα πορευόμενα προς το Πολυτεχνείο.
17/11/1973, ξημερώματα. Τα τανκς του στρατού εισβάλλουν στο Πολυτεχνείο, ρίχνοντας στο έδαφος την κεντρική
πύλη και όσους εκείνη τη στιγμή βρίσκονταν επάνω της. Ακολουθεί εισβολή ειδικών των δυνάμεων του στρατού και της αστυνομίας και πραγματική σφαγή με εκατοντάδες νεκρούς και πολλούς τραυματίες μέσα και έξω από το Πολυτεχνείο. Για δύο μέρες το κέντρο της Αθήνας γνωρίζει την πιο άγρια και αιματηρή καταστολή μετά τον εμφύλιο. Μετά από λίγους μήνες η Χούντα θα παραδώσει την εξουσία στη δίδυμη αδελφή της, την κοινοβουλευτική δημοκρατία.
Πηγές:
”Η δράση των αναρχικών στο Πολυτεχνείο”, κείμενο του Χρ. Κωνσταντινίδη.
φωτογραφίες:
http://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&article_id=602164
http://athens.indymedia.org/gallery.php?id=643&lang=el&type=image