Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο είναι ένα από τα πιο δυνατά εργαλεία του Διαδικτύου, επιταχύνοντας την επικοινωνία και τη διασπορά ιδεών. Δεν ξενίζει λοιπόν η διακίνηση διαφόρων ενημερωτικών δελτίων, οποιασδήποτε φύσης, μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Επειδή όμως το θέμα μας είναι η διαμαρτυρία στο δίκτυο, ίσως ο πιο δημοφιλής διασπορέας τέτοιων e-mail στα πορτογαλικά είναι ο Μοέζιου Ρεμπόουσας [Moésio Rebouças], ο οποίος μέσω τυπωμένων δελτίων αντιπληροφόρησης και περιοδικών μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ενημερώνει εδώ και χρόνια όλη τη Βραζιλία μέσω του ANA (Agência de Notícias Anarquistas). Μιλάμε μαζί του.
Τι είναι το ΑΝΑ –Πρακτορείο Αναρχικών Ειδήσεων– και πόσο καιρό ασχολείσαι με αυτό το εγχείρημα;
Το ΑΝΑ προέκυψε στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν μπήκα στο Τμήμα Επικοινωνίας του Σάντος. Η ιδέα της δημιουργίας ενός πρακτορείου αναρχικών ειδήσεων προέκυψε εκεί. Εκείνη την εποχή σκέφτηκα «αν υπάρχουν τα Associated Press, Reuters, FrancePress κ.τ.λ., γιατί να μη δημιουργήσουμε ένα πρακτορείο που θα καλύπτει το ελευθεριακό σύμπαν;» Έτσι ξεκίνησα και δημιούργησα το ΑΝΑ.
Στην αρχή επικοινωνούσα τα νέα μέσω ενός έντυπου δελτίου, τακτικά. Το ενδιαφέρον είναι πως σε αυτό το περιοδικό υπήρχαν δύο δελτία: ένα που κυκλοφορούσε στο εξωτερικό με νέα από εδώ, κι ένα άλλο με νέα από τον κόσμο που κυκλοφορούσε εντός της Βραζιλίας. Αυτά τα δελτία στέλνονταν σε ελεύθερα ραδιόφωνα, εφημερίδες, περιοδικά, άτομα και ομάδες… «Οργανικά», δε συμμετέχω σε καμία έκδοση, αλλά δουλειές του ΑΝΑ μπορεί να συναντήσει κανείς σε διάφορες εκδόσεις στη Βραζιλία και στο εξωτερικό.
Πώς προέκυψε το πέρασμα από το χαρτί στο Διαδίκτυο; Θα ήθελα να μάθω πώς ακολουθεί το κίνημα αυτή την αλλαγή και αν ο βραζιλιάνικος αναρχισμός έχει δυναμική παρουσία στο Διαδίκτυο.
Δεν ξέρω ακριβώς αν οι Βραζιλιάνοι αναρχικοί εκπροσωπούνται καλά στο Διαδίκτυο. Πρόσφατα ένας φίλος από τη Βενεζουέλα έκανε μια έρευνα και κατέληξε στο συμπέρασμα πως υπάρχουν περισσότερες από 240 σελίδες αφιερωμένες στον αναρχισμό στα πορτογαλικά – παράξενο, μιας και εντύπως δεν έχουμε σχεδόν τίποτα σε αναρχικές εκδόσεις.
Ένας Αμερικανός, σε μία συνέντευξη σε ένα περιοδικό πληροφορικής κάποια χρόνια πριν, είχε πει πως οι αναρχικοί είναι η πιο οργανωμένη πολιτική ομάδα στο Διαδίκτυο. Και πράγματι πιστεύω πως είναι αλήθεια. Οι αναρχικοί χρησιμοποιούν πολύ καλά αυτό το εργαλείο. Με βεβαιότητα, με την πρόοδο του Διαδικτύου ο αριθμός των έντυπων μέσων έπεσε πολύ. Παλιότερα λάμβανα κατά μέσο όρο 150 κάρτες μηνιαίως, ενώ τώρα λαμβάνω τον αντίστοιχο αριθμό καθημερινά μέσω του δικτύου. Ήταν μια ριζική αλλαγή.
Άλλο πράγμα που καταλαβαίνω μέσω του Διαδικτύου είναι πως η πλειονότητα των ατόμων που μου γράφουν είναι αρκετά νέοι και ο αριθμός των γυναικών επίσης πολύ υψηλός, σε αντίθεση με τη συμμετοχή στις έντυπες εκδόσεις.
Επομένως, πιστεύεις πως το Διαδίκτυο είναι δυνατό χαρτί στη διασπορά και στην ενημέρωση των κοινωνικών κινημάτων ή απλώς ένα ισχυρό κι επικίνδυνο εργαλείο;
Θα έπρεπε να γράψω ολόκληρο βιβλίο πάνω σε αυτή την ερώτηση, αλλά δεν έχω καμία διάθεση να το κάνω. Προσωπικά είμαι αρκετά πεπεισμένος πως το Διαδίκτυο υπήρξε ένα γαμάτο εργαλείο που έδωσε νέα ώθηση στον αναρχισμό, διασπείροντάς τον σε μέρη που δεν είχαν εξερευνηθεί πριν από τους αναρχικούς πειρατές. Όπως λέει και ο Αμερικανός, οι αναρχικοί είναι η πλέον οργανωμένη πολιτική ομάδα στο Διαδίκτυο. Αλλά ο κόσμος είναι πιο μεγάλος και πολύχρωμος από το πληκτρολόγιο ενός υπολογιστή.
Τα τελευταία χρόνια σημαδεύτηκαν από τη γιγάντωση του φαινομένου που τα ΜΜΕ χαρακτήρισαν ως «κίνημα αντιπαγκοσμιοποίησης». Πώς εξηγείς την ανάπτυξη του κινήματος αυτού στο βορρά, την ίδια στιγμή που τα υπανάπτυκτα έθνη είναι τα θύματα της παγκοσμιοποίησης της οικονομίας;
Κοίτα, πιστεύω πως αυτό το πολυμορφικό κίνημα δε γεννήθηκε στο Σηάτλ* αλλά στην Τσιάπας του Μεξικού, με την άνοδο του κινήματος των Ζαπατίστας. Από τότε αυτή η «διεθνής» άρχισε να παίρνει ώθηση.
Πρώτοι οι Ζαπατίστας έκαναν θετική χρήση του Διαδικτύου για την προώθηση των αιτημάτων τους, την επικοινωνία των δράσεών τους και καλέσματα αλληλεγγύης… χτίζοντας έτσι ένα διεθνές δίκτυο αλληλεγγύης. Επομένως, δεν μπορώ να δεχτώ ως απαρχή αυτού του κινήματος τις διαδηλώσεις στο Σηάτλ, αν και πρέπει να παραδεχτώ πως μέσω εκείνων των κινητοποιήσεων τα μίντια έστρεψαν την προσοχή τους στο κίνημα, γεγονός που του έδωσε μεγαλύτερη ώθηση.
Από εκεί και έπειτα το κίνημα μεγάλωσε τόσο με αριθμητικούς, όσο και με γεωγραφικούς όρους – συμπεριλαμβανομένης της Βραζιλίας. Για παράδειγμα, εδώ η πρώτη δράση ενάντια στην παγκοσμιοποίηση πραγματοποιήθηκε στο Σάντος, δύο χρόνια πριν, με σχεδόν 30 άτομα. Μερικούς μήνες μετά τη δράση στο Σάντος, οργανώσαμε το S26** στο Σάο Πάολο, όπου συγκεντρώθηκαν περισσότερα από 1.500 άτομα.
Επίσης, ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποιήσαμε το Διαδίκτυο για να οργανωθούμε δημιουργώντας λίστες και πολλά άλλα. Την ίδια μέρα έγιναν μικρές διαδηλώσεις ενάντια στην παγκοσμιοποίηση και σε άλλες πόλεις της Βραζιλίας.
Δεν μπορώ να το πω με βεβαιότητα, μα πιστεύω πως αν τα συνέδρια Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου/Παγκόσμιας Τράπεζας διεξάγονταν σε κάποια από τις αποκαλούμενες «χώρες του τρίτου κόσμου» θα συνέβαιναν ακριβώς τα ίδια πράγματα όπως και στις πόλεις που θεωρούνται προπύργια του Κεφαλαίου…
Πηγή: www.midiaindependente.org
* Στο Σηάτλ (Ουάσινγκτον, ΗΠΑ) πραγματοποιήθηκαν μεγάλης κλίμακας διαδηλώσεις κατά της συνόδου του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου το 1999. Στα τέλη εκείνου του Νοέμβρη, κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων στο Σηάτλ, εγκαινιάστηκε και λειτούργησε για πρώτη φορά το διεθνές δίκτυο αντιπληροφόρησης Independent Media Center (Indymedia – IMC).
** Σε αλληλεγγύη με τις κινητοποιήσεις ενάντια στο ΔΝΤ την 26η Σεπτέμβρη 2000 στην Πράγα.