«Η εκδίκηση του βασιλιά λέγεται “δικαιοσύνη”».
Φιλίπ λε Μπέλ
Στις 21 του Ιούνη, τέσσερις νέοι από το Βιλιέ-λε-Μπελ (Villiers-le-Bel, που βρίσκεται στο παρισινό προάστιο Val d’oise) θα πρέπει να λογοδοτήσουν στη δικαιοσύνη για ό,τι έγινε στη γειτονιά τους στις 25 και 26 Νοέμβρη 2007. Ο θάνατος δυο εφήβων που έκαναν βόλτες πάνω στη μοτοσικλέτα τους, όταν αυτή ανατράπηκε από περιπολικό της αστυνομίας, είχε προκαλέσει την εξέγερση των νέων του Βιλιέ που για δύο νύχτες συγκρούονταν νικηφόρα με τα γαλλικά ματ (crs). Πολλοί μπάτσοι τραυματίστηκαν από πυρά αεροβόλων.
Και οι τέσσερις κατηγορούμενοι είχαν συλληφθεί στις 18 Φλεβάρη του 2008. Στις 6 το πρωί εκείνης της μέρας 1.500 μπάτσοι εισέβαλαν στις συνοικίες των προαστίων Villiers-le-Bel, Gonesse και Sarcelles, με λίστες υπόπτων ανά χείρας, γκρεμίζοντας πόρτες, κάνοντας ρημαδιό τα σπίτια, ρίχνοντας κάτω γέρους και μικρά παιδιά, και πήραν μαζί τους 33 υπόπτους, από τους οποίους οι 15 προφυλακίστηκαν.
Απαγγέλθηκαν κατηγορίες κατ’ εντολή του υπουργείου Εσωτερικών, και δόθηκαν εγγυήσεις σε όσους μάρτυρες καταθέσουν εναντίον των κατηγορουμένων ότι θα διατηρηθεί η ανωνυμία τους και ότι θα αμειφθούν με πολλές χιλιάδες ευρώ… Για πρώτη φορά στα χρονικά της 5ης Δημοκρατίας, άνθρωποι συλλαμβάνονται, δικάζονται και φυλακίζονται στη βάση πληρωμένης ρουφιανιάς!
Τον Ιούλη του 2009 δέκα από τους συλληφθέντες εκείνου του πογκρόμ, καταδικάζονται πρωτοβάθμια σε ποινές από ένα έως τρία χρόνια φυλάκισης – το Νοέμβριο η ίδια ετυμηγορία εκδόθηκε για τους τρεις που είχαν ασκήσει έφεση, ενώ κατηγορούνται για ρίψη πετρών. Στις 21 Ιούνη παραπέμπονται στο κακουργειοδικείο οι άλλοι τέσσερις, που κατηγορούνται για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως εις βάρος οργάνων της τάξης.
Οι δυνάμεις της τάξης εισέπραξαν στο Βιλιέ-λε-Μπελ το τίμημα χρόνων βιαιότητας και ατιμωρησίας, δηλαδή ένα γερό βρομόξυλο. Γι’ αυτό οι τέσσερις κατηγορούμενοι θα δικαστούν, για να ξεπλύνει το κράτος αυτήν τη δημόσια ταπείνωσή του, και όχι για κάτι που υποτίθεται ότι έχουν κάνει.
Η «αποκατάσταση του κράτους δικαίου στα [παρισινά] προάστια», φράση που έχει γίνει ψωμοτύρι στα τηλεοπτικά παράθυρα, δεν είναι παρά η ισχυροποίηση του δικαίου του κράτους με κάθε μέσο. Ο Σαρκοζί αυτό εννοούσε όταν δήλωνε στους υπευθύνους της αστυνομίας, στις 29 Νοέμβρη 2007: «Χρησιμοποιήστε όποιον τρόπο θέλετε, αυτό δεν πρέπει να μείνει ατιμώρητο, είναι απόλυτη προτεραιότητά μας». Αυτό είναι το δίκαιο στο οποίο πρέπει να σκύψουν οι πληβείοι και οι αποκλεισμένοι, ιδίως όταν αυτοί προέρχονται από την πρώην αποικιακή αυτοκρατορία.
Οι τρόποι με τους οποίους διεξάγεται αυτή η υπόθεση λένε πολλά. Ζέχνουν όπως εκείνη η παλιά έφεση προς τις καταδόσεις, που ενθαρρύνεται τώρα κι από το δόλωμα του εύκολου κέρδους. Ένα τηλεφώνημα στους μπάτσους, και ορίστε κάποιες χιλιάδες ευρώ να πέφτουν! Φανταστείτε όλα εκείνα τα βρόμικα ένστικτα εκδίκησης που θα ξύπνησε στο Βιλιέ-λε-Μπελ ένα τέτοιο θέλγητρο… Τα κοράκια που άλλοτε κατέδιναν Εβραίους και αντιστασιακούς αρκούνταν στο να ικανοποιούν έτσι τις πεινασμένες τους ορμές: Τώρα αυτοί που έστειλαν 15 νέους του Βιλιέ-λε-Μπελ στη φυλακή, κέρδισαν επιπλέον το «τζακ ποτ». Το Βισύ και το Λα Βεγκά είναι τα πρότυπα του καθεστώτος Σαρκοζί.
Την ίδια μέρα που μαθαίναμε για την παραπομπή αυτών των νέων στο κακουργειοδικείο, η εισαγγελία εξέδιδε ανακοίνωση για το ατελέσφορο των ερευνών σχετικά με την εμπλοκή των αστυνομικών στο θάνατο των Mushin και Lacamy, των δολοφονημένων έφηβων της 27 Νοέμβρη 2007.
Οι μπάτσοι μπορεί να επωφελούνται όλο και πιο εξελιγμένων τεχνικά μέσων, ωστόσο χρησιμοποιούν και κάποιες προγενέστερες πρακτικές τους, όπως αυτήν του shooting [κινούμενη πρόσκρουση], που φανέρωσε για πρώτη φορά ο προ 20 χρόνων θάνατος ενός νέου στο Vaulx-en-Velin. Οι ταραχές που ακολούθησαν τότε είχαν την τύχη να φέρουν στο φως τι κάνουν οι μπάτσοι με τα αμάξια τους για να συλλάβουν ένα δίτροχο που τους ξεφεύγει. Πολύ πρόσφατα, στις 20 Γενάρη 2010 στο Woippy, ένα προάστιο του Metz, ένας νέος είχε σκοτωθεί και δυο άλλοι είχαν τραυματιστεί σοβαρά, ύστερα από κούρσα καταδίωξης. Ο ένας από τους επιζήσαντες, μόλις συνήλθε από το κώμα, διηγήθηκε: «Μας καταδίωξαν, μας έριξαν κάτω» (αναφερόμενος εν προκειμένω στους δημοτόμπατσους) «ενώ ήμασταν πεσμένοι, μας χτύπησαν».
Μια υπέρμετρη εξουσία δεν ανέχεται να την αντικρούουν. Έτσι, ο υπεύθυνος ενός συνδικάτου των μπάτσων (συμμαχία με αστυνομία) δηλώνει στις στήλες της Φιγκαρό (15 Μάρτη 2009): «Βλέπουμε ένα κρεσέντο [sic] βίας από τη στιγμή των γεγονότων στο Βιλιέ-λε-Μπελ και στους υπερπόντιους νομούς. Δε διστάζουν να πυροβολήσουν αστυνομικούς. Αν δεν τιμωρήσουμε πιο αυστηρά αυτούς που επιτίθενται στους συναδέλφους μας, οδηγούμαστε στην καταστροφή, και δε θα μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε». Κάνει λοιπόν ξεκάθαρα έκκληση στους αρμόδιους δικαστές να εκδίδουν στο εξής τέτοιες ποινές. Σε μια τέτοια υπόθεση, που βαραίνει τόσο ο λόγος των μπάτσων -αυτοί είναι που αμείβουν τους μάρτυρες και αυτοί είναι που μιλούν στα μήντια-, θα ήταν μάταιο και απερίσκεπτο να επικαλούμαστε την «ανεξαρτησία της δικαστικής αρχής».
Βλέπουμε όμως κι εμείς τη βία σε κρεσέντο. Αντίθετα από το συνδικαλιστή μπάτσο, εμείς δεν μπορούμε να εντοπίσουμε χρονικά την απαρχή της. Ερχόμαστε αντιμέτωποι με συμπεριφορές όλο και πιο προκλητικές και αλαζονικές μιας αστυνομίας οπλισμένης και πανταχού παρούσας στο έδαφός μας. Αυτή η εμπειρία δεν καταχωρήθηκε στατιστικά, είμαστε όμως αμέτρητοι όλοι εμείς που τη βιώνουμε και που τη μεταδίδουμε από στόμα σε στόμα. Σκυλιά πάνω σε μεθυσμένους ξενύχτηδες στη διάρκεια μιας συνοικιακής γιορτής, χημικά στους θαμώνες ενός μπαρ επειδή διαμαρτυρήθηκαν που τους υπέβαλαν σε έλεγχο, πλαστικές σφαίρες στο πρόσωπο κατά τη λήξη ειρηνικής διαδήλωσης, εκκένωση ενός squat, ή μιας κατάληψης κάποιων εγκαταστάσεων, χειροπέδες σε δεκατετράχρονα κορίτσια επειδή ανέβηκαν στο λεωφορείο χωρίς εισιτήριο, ψάξιμο στις τσάντες μας για ναρκωτικά με τη βοήθεια εκπαιδευμένων σκύλων, ακινητοποίηση με λαβή-κλείδωμα του ώμου για μια λέξη που ίσως να μην τους άρεσε, ξυλοκόπημα οδηγών και μεταφορά τους στο τμήμα επειδή κόρναραν σε αστυνομικό όχημα που είχε μπλοκάρει το οδόστρωμα, εκφοβισμοί και βιαιοπραγίες κάθε είδους στις οποίες βγαίνουν κερδισμένοι οι μπάτσοι – με αποκορύφωμα τις αποζημιώσεις ατυχημάτων που παίρνουν για ξυλοκοπήματα αθώων ανθρώπων.
Για μια φορά όμως στο Βιλιέ-λε-Μπελ οι μπάτσοι ήρθαν δεύτεροι. Ήταν αυτοί που έφαγαν τα πυρά από αεροβόλα – που δεν είναι το ίδιο πράγμα με τις πραγματικές σφαίρες. Θέρισαν την πληβειακή οργή και τώρα φοβούνται.
Η δίκη αυτή λοιπόν είναι μια πολιτική δίκη. Αυτό που θα δικαστεί δεν είναι η ενδεχόμενη συμμετοχή τους στα γεγονότα, αλλά η ίδια η ύπαρξη των γεγονότων. Αυτό που έχει σημασία για τους δικαστικούς μηχανισμούς είναι να πληρώσουν κάποιοι πάση θυσία γι’ αυτό που έγινε τα δυο βράδια του Νοέμβρη στο Βιλιέ-λε-Μπελ. Αυτή η προσωποποίηση είναι προσχηματική, διότι αυτοί που επιλέχθηκαν να απολογηθούν θα μπορούσαν να αντικατασταθούν στην τύχη από τέσσερις οποιουσδήποτε άλλους με ανάλογο «προφίλ».
Όπως κάθε πολιτική δίκη, έτσι κι αυτή θα είναι μονομερής. Οποιαδήποτε ένσταση ή αντίρρηση εκ των προτέρων έχει απαξιωθεί – γιατί τι είδους νομιμότητα μπορεί κανείς να αναγνωρίσει σε μια διαδικασία με αντιφατικά δεδομένα και όπου οι μάρτυρες, στις καταθέσεις των οποίων βασίζεται, δε θα χρειαστεί καν να παρευρεθούν;
Η προσωποποίηση είναι απαραίτητη για τη δικαστική διαδικασία, εδώ όμως δεν εξυπηρετεί παρά τις ανάγκες της σκηνοθεσίας. Με αυτήν την έννοια η μαζική παρουσία δημοσιογράφων στο πογκρόμ της 18ης Φεβρουαρίου 2008 δεν είναι μια απλή αυθαιρεσία: «Χρησιμοποιούν μια αστυνομική επιχείρηση για πολιτικές σκοπιμότητες», παραπονέθηκε ο γραμματέας του συνδικάτου unsa της αστυνομίας. Όμως, αυτή η αστυνομική επιχείρηση ήταν ακριβώς μια πολιτική επιχείρηση, και ήταν επιτακτική ανάγκη οι ψηφοφόροι να λάβουν το μήνυμα: ότι το κράτος έχει πάντα το μονοπώλιο της βίας. Η δίκη που έρχεται θα είναι η τελευταία πράξη του show.
Δύο έφηβοι πέσανε νεκροί στο Βιλιέ-λε-Μπελ, στις 25 Νοέμβρη 2007, μετά από πρόσκρουση με αστυνομικό όχημα, κατά την προσφιλή τακτική της αστυνομίας, αιτία για πολλούς άλλους τέτοιους θανάτους που χαρακτηρίστηκαν μετά «ατυχήματα». Τέσσερα άτομα θα περάσουν από δίκη στις 21 Ιουνίου 2010, στη βάση άγνωστης Χ πληρωμένης μαρτυρίας. Δύο διαδικασίες εκτάκτου ανάγκης: μια αστυνομική και μια δικαστική.
Το λιγότερο που έχουμε να κάνουμε είναι να επισημάνουμε το πολιτικό περιεχόμενο αυτής της δίκης. Και να εκφράσουμε όλη μας την αλληλεγγύη στους τέσσερις κατηγορούμενους. Αυτή η δίκη δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη.
ΑΛΕΣΙ ΝΤΕΛ’ΟΥΜΠΡΙΑ
O Alessi Dell’Umbria είναι συγγραφέας του βιβλίου «Αν αυτοί είναι αποβράσματα… τότε είμαι κι εγώ! Εξεγέρσεις στα γκέτο των γαλλικών μητροπόλεων» (εκδόσεις «Λέσχη κατασκόπων του 21ου αιώνα»).
Πηγή: http://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&article_id=1183690