Δήλωση του Αναρχικού Κομμουνιστικού Μετώπου Zabalaza
Το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 2010, πρέπει να εκτεθεί ως την απόλυτη απάτη. Το ZACF καταδικάζει σθεναρά το θράσος και την υποκρισία της κυβέρνησης να παρουσίασει το γεγονός σαν τη «μοναδική ευκαιρία» για την οικονομική και κοινωνική εξύψωση των ατόμων που ζουν στη Νότιο Αφρική (και την υπόλοιπη ήπειρο). Είναι κατάφωρα σαφές ότι αυτή η “ευκαιρία” θέλει να εξυπηρετήσει τα παγκόσμια και εγχώρια κεφάλαια της κυρίαρχης ελίτ της Νότιας Αφρικής.
Στην πραγματικότητα, το πιθανότερο είναι το γεγονός αυτό να έχει καταστροφικές συνέπειες για τους φτωχούς και την εργατική τάξη της Νοτίου Αφρικής – μια διαδικασία που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη.
Για την προετοιμασία φιλοξενίας του Παγκόσμιου Κύπελλου η κυβέρνηση έχει δαπανήσει σχεδόν 800 δισ. ραντ* (757 δισ. ραντ για την ανάπτυξη των υποδομών και 30 δισ. ραντ για γήπεδα που δεν θα χρησιμοποιηθούν ποτέ ξανά) ένα τεράστιο πλήγμα για εκείνους που ζουν σε μια χώρα που χαρακτηρίζεται από απελπιστική φτώχεια και με ανεργία κοντά στο 40%. Τα τελευταία πέντε χρόνια οι φτωχοί εργαζόμενοι έχουν εκφράσει την οργή και την απογοήτευσή τους για την αποτυχία της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τη μαζική κοινωνική ανισότητα έχοντας συμμετάσχει σε περισσότερες από 8.000 διαμαρτυρίες για παροχή βασικών υπηρεσίων και κατοικίας σε όλη τη χώρα. Αυτό το πρότυπο των δαπανών αποτελεί περαιτέρω απόδειξη της διατήρησης του αποτυχημένου νεοφιλελεύθερου καπιταλιστικού μοντέλου και της οικονομικής θεωρίας περί ευρύτερης ωφέλειας από τις φορολογικές ελαφρύνσεις των πλουσίων, το οποίο το μόνο που έχει καταφέρει είναι να εμβαθύνει την ανισότητα και τη φτώχεια σε παγκόσμιο επίπεδο. Παρά τους ισχυρισμούς για το αντίθετο, η κυβέρνηση πρόσφατα παραδέχθηκε την κατάσταση και έκανε μια στροφή 180 μοίρες, προσποιούμενη ότι ο σχεδιασμός απόκτησης κέρδους δεν υπήρξε ποτέ σκοπός της[1].
Η Νότιος Αφρική χρειάζεται επειγόντως μεγάλες δημόσιες υποδομές, ιδίως στον τομέα των δημόσιων μεταφορών που σε ορισμένες πόλεις, όπως στο Γιοχάνεσμπουργκ, είναι σχεδόν παντελείς. Η Gautrain, η οποία άρχισε να λειτουργεί την Τρίτη 8 Ιουνίου (την ίδια ακριβώς ημέρα της έναρξης του μεγάλου γεγονότος) αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη ειρωνεία: σε μια χώρα όπου η μεγάλη πλειοψηφία εξαρτάται από τα μη ασφαλή ιδιωτικά λεωφορειάκια-ταξί για να διανύσει μεγάλες αποστάσεις σε καθημερινή βάση, η Gautrain προσφέρει υψηλής ταχύτητας πολυτελείς μεταφορές για τους τουρίστες και όσους ταξιδεύουν μεταξύ Γιοχάνεσμπουργκ και Πρετόρια … ποιός μπορεί να ανταπεξέλθει οικονομικά, εφόσον ένα απλό ταξίδι ανάμεσα στο αεροδρόμιο και Sandton κοστίζει 100 ραντ. Η ίδια εικόνα αποκαλύπτεται παντού: η εταιρεία Αεροδρομίων της Νοτίου Αφρικής (Airports Company of South Africa) έχει δαπανήσει 16 δις ραντ για την αναβάθμιση των αεροδρομίων, η εμπορική εταιρεία της Εθνικής Οδού της Νοτίου Αφρικής (South African National Road Agency Ltd) έχει δαπανήσει πάνω από 23 δισ. ραντ σε ένα νέο οδικό δίκτυο με διόδια – το οποία θα απαιτήσουν αυστηρά μέτρα ανάκτησης του κόστους για να αποσβεστούν τα δισεκατομμύρια που δαπανήθηκαν, τα περισσότερα εκ των οποίων θα οφελήσουν ελάχιστα τους φτωχούς Νοτιοαφρικανούς. Σε όλη τη χώρα οι δήμοι έχουν ξεκινήσει σχέδια αστικής ανάπλασης … συνοδευόμενα από αντίστοιχα σχέδια αστικής επανακατοίκησης από τη μεσαία τάξη, καθώς η κυβέρνηση προσπαθεί βιαστικά να κρύψει τη σκληρή πραγματικότητα της Νοτίου Αφρικής. Πάνω από 15.000 άστεγοι και παιδιά του δρόμου έχουν διωχθεί σε άσυλα στο Γιοχάνεσμπουργκ μόνο. Στο Κέιπ Τάουν, ο δήμος έχει έκδιώξει χιλιάδες ανθρώπους από φτωχές περιοχές και καταυλισμούς ως μέρος του σχεδίου του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Η πόλη του Cape Town (ανεπιτυχώς) επιχείρησε να εκδιώξει 10.000 κατοίκους από τα σπίτια τους στο Joe Slovo για να τους κρύψουν από τους τουρίστες που ταξιδεύουν κατά μήκος του Ν2 αυτοκινητόδρομο, ενώ αλλού τους απομακρύνουν για να δημιουργήσουν χώρο για γήπεδα, πάρκα ψυχαγωγίας ή σταθμούς τρένων [2]. Στο Σοβέτο, περιποιούνται τους δρόμους κατά μήκος των κυρίως τουριστικών διαδρομών, ενώ παραδίπλα υπάρχουν ερειπωμένα σχολικά κτίρια με σπασμένα παράθυρα.
Παρά το γεγονός ότι πολλοί Νοτιοαφρικανοί δεν έχουν ακόμα πειστεί, κάποιοι άλλοι έχουν κατακλυστεί από τον καταιγισμό της εθνικιστικής προπαγάνδας, η οποία στοχεύει στη συμμετοχή στο πανηγύρι του Παγκόσμιου Κυπέλλου. Κάθε Παρασκευή έχει χαρακτηριστεί ως ” Παρασκευή του ποδοσφαίρου”, στην οποία το “έθνος” ενθαρρύνεται (και τα παιδιά το σχολείο αναγκάζονται) να συμμετέχουν. Τα αυτοκίνητα είναι στολισμένα με σημαίες, οι άνθρωποι μαθαίνουν το “Diski-dance”, χωρός που συνηθίζεται στα τουριστικά εστιατόρια, και αγοράζουν Ζακούμι κούκλες μασκότ. Όποιος αντιμετωπίζει τη διοργάνωση με σκεπτικισμό χαρακτηρίζεται αντιπατριωτικός. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι όταν έγιναν εκκλήσεις στους απεργούς στα μεταφορικά μέσα της Νοτίου Αφρικής και την Ένωση των Εργαζομένων (SATAWU) για να αναβάλουν τις κινητοποιήσεις “προς όφελος του εθνικού συμφέροντος” [3]. Σε ένα πλαίσιο όπου σχεδόν ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας έχουν χαθεί κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους, οι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης ότι το Παγκόσμιο Κύπελλο έχει δημιουργήσει πάνω από 400.000 θέσεις εργασίας είναι κενές και προσβλητικές. Οι θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν στην πορεία έχουν ως επί το πλείστον περιστασιακή ή “Περιορισμένη Διάρκεια Συμβάσεων ” και δίδονται σε εργάτες που δεν ανήκουν σε κανένα σωματείο και πληρώνονται λιγότερο και από τον κατώτατο μισθό.
Εκτός από την καταστολή των συνδικάτων, τα κοινωνικά κινήματα έχουν δεχθεί παρόμοια εχθρότητα από την πολιτεία, η οποία ανεπίσημα έχει απαγορεύσει όλες τις διαμαρτυρίες όσο διαρκεί η διοργάνωση. Στην πραγματικότητα υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι αυτή η πρακτική τέθηκε σε εφαρμογή ήδη από το την 1η Μαρτίου. Σύμφωνα με την Jane Duncan:
Μια σύντομη έρευνα που έγινε στα τέλη της περασμένης εβδομάδας και σε άλλους δήμους που φιλοξενούν αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου, αποκαλύπτει ότι υπάρχει μια συγκεκαλυμένη απαγόρευση των συγκεντρώσεων. Σύμφωνα με το δήμο Ρούστενμπεργκ, “οι συγκεντρώσεις αναστέλλονται λόγω του Παγκόσμιου Κυπέλλου”. Ο δήμος Μπομπέλα δήλωσε ότι δεν πρόκειται να επιτρέψει καμία συγκέντρωση κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Το Δημοτικό Συμβούλιο του Cape Town ισχυρίστηκε ότι συνεχίζει να δέχεται αιτήσεις για πορείες, αλλά ανέφερε ότι “μπορεί να αποτελέσουν πρόβλημα”, κατά την περίοδο του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Σύμφωνα με τους δήμους του κόλπου Νέλσον Μαντέλα και Εθεκβίνι, η αστυνομία δεν θα επιτρέψει συγκεντρώσεις κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου [4].
Αν και είναι σαφές ότι το σύνταγμα, χαρακτηρίζεται συχνά για την “προοδευτικότητα” του, απέχει πολύ από την ιδιότητα του εγγυητή της ελευθερίας και της ισότητας που ισχυρίζεται η κυβέρνηση. Η νέα αυτή μορφή καταστολής είναι σαφώς σε αντίθεση με το συνταγματικό δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης και της συγκέντρωσης. Ωστόσο, κάποια κοινωνικά κινήματα στο Γιοχάνεσμπουργκ, όπως το φόρουμ Ενάντια στην καταπολέμηση της ιδιωτικοποίησης και αρκετά άλλα δεν εγκατάλειψαν τόσο εύκολα και κατάφεραν να πάρουν άδεια για πορεία διαμαρτυρίας την ημέρα της έναρξης, με τη βοήθεια του Ινστιτούτου για την Ελευθερία της Έκφρασης. Ωστόσο, η πορεία αναγκάστηκε να διεξαχθεί τρία χιλιόμετρα μακρυά από το γήπεδο ώστε να μην προσελκύσει τη προσοχή των μέσων ενημέρωσης που αποτελούσε και την ανησυχία της κυβέρνησης.
Το κράτος όχι μόνο έχει υπάρξει καταπιεστικά σκληρό προς τους φτωχούς και κάθε διαμαρτυρία και κίνηση ενάντια στο Παγκόσμιο Κύπελλο, όλα μέσα από το πρόσχημα της παρουσίασης της Νοτίου Αφρικής ως τη χώρα που φιλοξενεί και αγκαλιάζει όλους αυτούς που συρρέουν στα ακριβά ξενοδοχεία της για πρωινό και κοκτέιλ, αλλά το πράττει υπό την καθοδήγηση της νόμιμης εγκληματικής αυτοκρατορίας της FIFA (επιτυχώς το Κοινωνικό Φόρουμ του Ντούρμπαν το αποκαλεί THIEFA ). Όχι μόνο αναμένεται να επωφεληθούν από αυτή τη διοργάνωση κατά σχεδόν 1,2 δισ.€, αλλά έχουν ήδη αποκτήσει πάνω από 1 δις € από τα δικαιώματα στα μέσα ενημέρωσης μόνο.
Τα στάδια, και οι περιοχές γύρω από το στάδια, τα οποία έχουν παραδοθεί στην FIFA για όλη τη διάρκεια του τουρνουά (τα «προστατευόμενα αφορολόγητα ” έχουν στην κυριολεξία δημιουργήσει περιοχές που παρακοκολουθούνται και ελέγχονται από τη FIFA και εξαιρούνται από την κανονική φορολογία και τους νόμους του κράτους), καθώς και όλοι οι δρόμοι από και προς τα γήπεδα έχουν εκκαθαριστεί δια της βίας από οποιονδήποτε πουλάει μη εγκεκριμενα προϊόντα της FIFA . Ως εκ τούτου, άνθρωποι που θα μπορούσαν να είχαν ποντάρει στις πωλήσεις από το Παγκόσμιο Κύπελλο για να ενισχύσουν το βασικό εισόδημά τους, τελικά δεν επωφελούνται καθόλου.
Η FIFA, ως ο μοναδικός κάτοχος του εμπορικού σήματος Παγκοσμίου Κυπέλλου και των υποπροιόντων της, επίσης διαθέτει μια ομάδα 100 περίπου δικηγόρων που οργώνουν τη χώρα ψάχνοντας οποιαδήποτε παράνομη 
πώληση των προϊόντων της και διαφημίσης του εμπορικού σήματος της. Αυτά τα προϊόντα κατάσχονται και οι πωλητές συλλαμβάνονται παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι στη Νότια Αφρική και όλη την ήπειρο εξαρτώνται από το παραεμπόριο, καθώς είναι πολύ λίγοι αυτοί που διαθέτουν 400 ραντ για να αγοράσουν τις φανέλες των ομάδων και άλλο εξοπλισμό. Επίσης, έχει ουσιαστικά φιμώσει τους δημοσιογράφους με μια ρήτρα διαπίστευσης που εμποδίζει τους οργανισμούς των μέσων μαζικής ενημέρωσης να δυσφημίσουν με οποιοδήποτε τρόπο τη FIFA, διακυβεύοντας έτσι σοβαρά την ελευθερία του τύπου [5].
Η μεγάλη ειρωνεία είναι ότι το ποδόσφαιρο κάποτε ήταν το παιχνίδι της εργατικής τάξης. Το να παρακολουθείς ποδόσφαιρο δεν κόστιζε πολύ και ήταν εύκολα προσβάσιμο σε άτομα που επέλεγαν να περάσουν 90 λεπτά ξεχνώντας τον καθημερινό μόχθο τους μακρυά από την καταπίεση του αφεντικού και του κράτους. Σήμερα, το επαγγελματικό ποδόσφαιρο και το Παγκόσμιο Κύπελλο προσφέρουν υπέρογκα κέρδη σε μια μικρή κλίκα μιας παγκόσμιας και εγχώριας ελίτ (με δισεκατομμύρια να δαπανώνται άσκοπα και σε μια εποχή παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης), τα οποία χρεώνουν χιλιάδες ραντ, λίρες, ευρώ, κλπ. κάθε φορά για να παρακολουθήσουν ιδιαίτερα καλοπληρωμένους ποδοσφαιριστές να πέφτουν και να κάνουν βουτιές σε τέλεια διαμορφωμένα γήπεδα με την ελάχιστη δυνατή προσπάθεια και για να καβγαδίζουν δια μέσου παραγόντων-παράσιτα για το αν αξίζουν ή όχι τις τεράστιες αμοιβές τους.
Ένα παιχνίδι, που ακόμα διατηρεί την αισθητική ομορφιά του, έχει χάσει τη ψυχή της εργατικής τάξης και έχει περιοριστεί σε εμπόρευμα προς εκμετάλλευση.
Ο Μπακούνιν είχε πει κάποτε ότι «οι άνθρωποι πηγαίνουν στην εκκλησία για τους ίδιους λόγους που πάνε σε μια ταβέρνα: για να ζαλιστούν, να ξεχάσουν τη δυστυχία τους, να νιώσουν, έστω για λίγα λεπτά, ελεύθεροι και ευτυχισμένοι». Ίσως, ανάμεσα σε όλα αυτά τα εθνικιστικά σημαιάκια που κυμματίζουν και το φύσημα της βουβουζέλας , μπορούμε να συμπεριλάβουμε και τον αθλητισμό σε αυτή τη διαπίστωση ότι μπορεί να φαίνεται ευκολότερο να ξεχαστούμε από το να συμμετέχουμε ενεργά στην καταπολέμηση της αδικίας και της ανισότητας. Παρόλα αυτά, η εργατική τάξη, οι φτωχοί και οι οργανώσεις τους δεν έχουν αυταπάτες, όπως η κυβέρνηση θα ήθελε να πιστεύει. Με προσωρινές καταλήψεις έξω από τα στάδια, μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και απεργιακές κινητοποιήσεις σε όλη τη χώρα, νόμιμες ή παράνομες, και παρά το χλευασμό και τις αποδοκιμασίες και την ετικέτα του “αντιπατριωτικού», ή τις απαγορεύσεις της ελευθερίας του λόγου, εμείς προκλητικά θα κάνουμε τη φωνή μας να ακουστεί για να αποκαλυφθούν οι τρομερές ανισότητες που χαρακτηρίζουν την κοινωνία μας και τα παγκόσμια παιχνίδια που παίζονται εις βάρος της ζωής όσων πάνω τους χτίζονται αυτοκρατορίες, οι οποίες αναπόφευκτα θα καταστραφούν.
Κάτω το Παγκόσμιο Κύπελλο!
Ενάντια στην κρατική καταστολή και τον εθνικισμό του διχασμού!
Zήτω ο αγώνας του λαού ενάντια στην εκμετάλλευση και την αισχροκέρδεια!
Η δήλωση αυτή εκδίδεται από το Zabalaza Anarchist Communist Front
Σημειώσεις
*1 ραντ=9.57 ευρώ
1 Δημοσιεύτηκε στη Star Business Report, τη Δευτέα 7 Ιουνίου, 2010-07-11
3http://www.politicsweb.co.za/politicsweb/view/politicsweb/en/page71654?oid=178399&sn=Detail
4 http://www.sacsis.org.za/site/article/489.1
5 http://www.sportsjournalists.co.uk/blog/?p=2336
Ο τίτλος του άρθρου είναι εμπνευσμένος από το τραγούδι «The Beautiful Gain» των Chomsky AllStars.
Επίσης, στο http://www.anarkismo.net/article/16837