Καταστασιακή Διεθνής. Το ερωτηματολόγιο.

-Τι σημαίνει η λέξη “καταστασιακός”;

-Καθορίζει μια κατάσταση η οποία αποσκοπεί στο να “κάνεις” τις καταστάσεις, όχι να τις “αναγνωρίζεις” ως αξίες που χρήζουν επεξήγησης ή κάτι άλλο. Αυτό, σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής πρακτικής, της ατομικής ιστορίας. Εμείς αντικαθιστούμε την υπαρξιακή παθητικότητα με την κατασκευή  των διάφορων στιγμών της ζωής , με την αμφιβολία για την κοινώς αποδεκτή διασκέδαση. Μέχρι τώρα, οι φιλόσοφοι και οι καλλιτέχνες δεν έχουν κάνει τίποτα άλλο απ’ το να ερμηνεύουν τις διάφορες καταστάσεις, πρέπει τώρα να τις μεταβάλλουν. Αφού ο άνθρωπος είναι το προϊόν των καταστάσεων που βιώνει, είναι σημαντικό να δημιουργεί ανθρώπινες καταστάσεις. Δεδομένου ότι το άτομο καθορίζεται από την κατάστασή του, θέλει να έχει τη δύναμη να δημιουργήσει καταστάσεις αντάξιες των επιθυμιών του. Υπό αυτό το πρίσμα πρέπει να θεμελιωθεί και να πραγματοποιηθεί η ποίηση (η επικοινωνία ως μέσο για τη δημιουργία μιας κοινής γλώσσας στις διάφορες καταστάσεις), η οικειοποίηση της φύσης, η πλήρης κοινωνική απελευθέρωση. Η εποχή η δική μας θα αντικαταστήσει τα σταθερά σύνορα των καταστάσεων-ορίων, που η φαινομενολογία είχε την ικανοποίηση να περιγράψει, με την δημιουργία στην πράξη των καταστάσεων. Θα μετακινηθούν μόνιμα αυτά τα σύνορα με την μετακίνηση της ιστορίας που θα πραγματοποιήσουμε εμείς. Εμείς θέλουμε ένα φαινόμενο-πράξη. Δεν έχουμε καμία αμφιβολία ότι αυτό θα είναι το πρωταρχικό και σχεδόν κοινότοπο βήμα που θα πραγματοποιήσει το απελευθερωτικό κίνημα στην εποχή μας. Τι πρόκειται να προσφέρει αυτό στην πράξη; Σε διάφορα επίπεδα, μπορεί να είναι αυτός ο πλανήτης, ή αυτή η εποχή (ένας πολιτισμός με την έννοια του Burckhardt, για παράδειγμα), ή μια στιγμή στην ατομική ζωή. Ξεκίνα το χορό! Οι αξίες του παρελθόντος, η ελπίδα να κατανοήσουμε την αιτία της ιστορίας, δεν είναι δυνατό να συνεχιστούν. Ό,τι μένει αποσυντίθεται. Ο όρος “καταστασιακή”, στη φράση “Καταστασιακή Διεθνής”, έιναι στην ουσία το αντίθετο απ’ αυτό που σήμερα ονομάζεται στα πορτογαλικά “καταστασιακός”, δηλαδή υπερασπιστής του status quo όπως στην περίπτωση του σαλαζαρισμού.

-Η Καταστασιακή Διεθνής είναι ένα πολιτικό κίνημα;

Οι λέξεις “πολιτικό κίνημα” καθορίζουν σήμερα συγκεκριμένες πράξεις των ηγετών των ομάδων και των κομμάτων, που αντλούν απ’ την οργανωμένη παθητικότητα των υπηκόων τους την καταπιεστική δύναμη της μελλοντικής τους εξουσίας. Η Καταστασιακή Διεθνής δε θέλει να’ χει τίποτα κοινό με την ιεραρχική εξουσία, με οποιαδήποτε μορφή κι αν παρουσιάζεται αυτή. Οπότε, η Καταστασιακή Διεθνής δεν είναι ούτε ένα πολιτικό κίνημα, ούτε μια κοινωνιολογία της πολιτικής μυθοποίησης. Η Καταστασιακή Διεθνής στοχεύει στο να είναι ένα υψηλότερο επίπεδο της επαναστατικής συνείδησης διεθνώς. Αυτός είναι ο λόγος που προσπαθεί να αποσαφηνίσει και να συντονίσει τις πράξεις άρνησης αλλά και τα σημάδια της δημιουργικότητας που καθορίζουν τη νέα μορφή του προλεταριάτου, την ακατάβλητη θέληση για χειραφέτηση. Ενσαρκωμένη από τον αυθορμητισμό των μαζών, μια τέτοια πράξη είναι αναμφίβολα πολιτική, εκτός κι αν τέτοιου είδους πράξεις δεν επιτρέπονται στους ίδιους τους ταραχοποιούς.  Στον βαθμό που νέες ριζοσπαστικές τάσεις εμφανίζονται στην Ιαπωνία (η εξτρεμιστική πτέρυγα του κινήματος Zengakuren), στο Κονγκό, στις μυστικές οργανώσεις της Ισπανίας, η Καταστασιακή Διεθνής τους παρέχει υποστήριξη μέσω “κριτικής”
και ως εκ τούτου προσπαθεί να τους βοηθήσει ουσιαστικά. Αλλά, αντίθετα με τα “μεταβατικά στάδια” της αναγνωρισμένης πολιτικής, η Καταστασιακή Διεθνής αναφέρεται σε μια διαρκή επανάσταση στην καθημερινή ζωή.

-Η Καταστασιακή Διεθνής είναι ένα καλλιτεχνικό κίνημα;

-Ένα μεγάλο μέρος της καταστασιακής κριτικής που είναι αφιερωμένο στην καταναλωτική κοινωνία έχει ως στόχο να καταδείξει κατά πόσο οι σύγχρονοι καλλιτέχνες, εγκαταλείποντας τη μεγάλη ποικιλία που ήδη υπάρχει όσον αφορά στην υπέρβαση, και μη έχοντας εκμεταλλευτεί αυτή την ποικιλία για τον εαυτό τους, κατά την περίοδο 1910-1925, είναι στην πλειοψηφία τους καταδικασμένοι να δημιουργούν τέχνη με τον ίδιο τρόπο που το κάνουν οι επιχειρήσεις.  Τα καλλιτεχνικά κινήματα, από τότε, δεν είναι παρά τα φανταστικά αποτελέσματα μιας έκρηξης που δεν έγινε ποτέ, που απειλούσε και εξακολουθεί να απειλεί τις δομές της κοινωνίας. Η συνειδητοποίηση μιας τέτοιας εγκατάλειψης και των αντιφατικών της  επιπτώσεων (το κενό και η επιθυμία επιστροφής στην αρχική βία), είναι σύμφωνα με την   Καταστασιακή Διεθνή η μόνη κίνηση που μπορεί  να εξασφαλίσει την ενσωμάτωση της τέχνης στην τέχνη της ζωής, να οδηγήσει στην πρόοδο του πραγματικού καλλιτέχνη. Δεν είμαστε καλλιτέχνες μόνο και μόνο με το να μην είμαστε τίποτα περισσότερο από καλλιτέχνες: δημιουργούμε τέχνη.

-Η Καταστασιακή Διεθνής είναι ένα μηδενιστικό μανιφέστο;

-Η Καταστασιακή Διεθνής αρνείται το ρόλο που όλοι είναι έτοιμοι να της προσφέρουν, αυτόν του θεάματος της αποσύνθεσης. Η υπέρβαση του μηδενισμού σχετίζεται με την αποσύνθεση του θεάματος και αυτός είναι ο λόγος που η Καταστασιακή Διεθνής σκοπεύει σθεναρά να τον εφαρμόσει. Ότι σχεδιάζεται και χτίζεται έξω από μια τέτοια προοπτική δεν έχει ανάγκη από την Καταστασιακή Διεθνή, θα καταρρέυσει από μόνο του. Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι οπουδήποτε σε μια καταναλωτική κοινωνία, οι βιομηχανικές περιοχές που καταρρέουν αυθόρμητα παρέχουν στις νέες αξίες ένα πεδίο πειραματισμού που δεν μπορεί να αγνοηθεί από την Καταστασιακή Διεθνή. Δεν μπορούμε παρά να χτίσουμε πάνω στα ερείπια του θεάματος. Επιπλέον, η πρόβλεψη μιας ολοκληρωτικής καταστροφής, όταν θεμελιώνεται τέλεια, σε υποχρεώνει να μη χτίζεις ποτέ τίποτα, αν δε το χτίζεις υπό το πρίσμα του συνόλου.

-Οι καταστασιακές θέσεις είναι ουτοπικές;

-Η πραγματικότητα υπερβαίνει την ουτοπία. Μεταξύ του πλούτου των σημερινών δυνατοτήτων όσων αφορά τις τεχνικές και τη φτώχεια της χρήσης τους από τους διαχειριστές κάθε είδους, δεν υπάρχει τίποτα περισσότερο από το να ξεκινήσει να χτίζεται μια νοητή γέφυρα. Εμείς θέλουμε να βάλουμε τον υλικό εξοπλισμό και τη διάθεση όλων για δημιουργικότητα, όπως το ίδιο προσπαθούν να κάνουν και οι μάζες παντού κατά τη στιγμή της επανάστασης. Πρόκειται για πρόβλημα συντονισμού, ή τακτικής, ότι προτιμάτε. Όλα αυτά τα οποία πραγματευόμαστε είναι εφικτά, είτε αμέσως είτε σε σύντομο χρονικό διάστημα, από τη στιγμή που θα αρχίσουν να εφαρμόζονται οι μέθοδοί μας, αυτές που αφορούν στην έρευνα κι αυτές που αφορούν στη δράση.

-Το θεωρείτε αναγκαίο να ονομάζεστε έτσι, “καταστασιακοί”;

-Στην υπάρχουσα κατάσταση, στην οποία ο σκοπός παίρνει τη θέση του ανθρώπου, κάθε ταμπέλα είναι ένας συμβιβασμός. Ωστόσο, αυτό που έχουμε επιλέξει, κριτικάρει από μόνο του, έστω και συνοπτικά, λόγω του ότι αντιτίθεται στο “σιτουασιονισμό” που οι άλλοι επιλέγουν για μας. Από την άλλη πλευρά, θα πάψει να χρησιμοποιείται όταν ο καθένας από μας γίνει εξ’ ολοκλήρου καταστασιακός, και δεν θα μάχεται πλέον το προλεταριάτο για το σταμάτημα της ύπαρξης προλεταριάτου. Στο άμεσο μέλλον, όσο γελοία κι αν είναι η ταμπέλα, έχει το πλεονέκτημα να τονίζει μια παύση ανάμεσα στην παλιά ασυνέπεια και στην ανάγκη για κάτι καινούριο. Αυτό που έλειπε περισσότερο στην νοημοσύνη μερικών δεκάδων ετών ήταν ακριβώς αυτή η παύση.

-Πού έγκειται η πρωτοτυπία των καταστασιακών που προσδιορίζονται ως ομάδα;

-Φαίνεται ότι τρία σημαντικά σημεία δικαιολογούν τη σημασία που εμείς μας αποδίδουμε ως οργανωμένη ομάδα θεωρητικών και πειραματιστών. Κατ´ αρχάς, εμείς κάνουμε για πρώτη φορά μια καινούρια σαφή κριτική της κοινωνίας, που αναπτύσσεται “σήμερα”, από μια επαναστατική άποψη. Η κριτική αυτή είναι βαθιά ριζωμένη στην κουλτούρα και την τέχνη της εποχής, έχει το κλειδί (Προφανώς αυτό το έργο είναι αρκετά μακριά απ’ το να ολοκληρωθεί). Δεύτερον, εμείς ερχόμαστε σε πλήρη και οριστική ρήξη με όλα όσα μας αναγκάζουν να κάνουμε , ερχόμαστε σε ρήξη με τις “αλυσίδες”. Αυτό είναι πολύτιμο σε μια εποχή που οι διάφορες μορφές παραίτησης διακριτικά υποστηρίζονται και προωθούνται. Τρίτον, εγκαινιάζουμε ένα νέο τύπο σχέσεων με τους “υποστηρικτές” μας, αρνούμαστε απολύτως τους οπαδούς-μαθητές. Μας ενδιαφέρει μόνο η συμμετοχή σε υψηλότερο επίπεδο, και η προώθηση των ιδεών μας στους αυτόνομους ανθρώπους του κόσμου.

-Γιατί δεν αναφέρεστε στην Καταστασιακή Διεθνή;

-Αν κανείς μιλά αρκετά συχνά, μεταξύ των εξειδικευμένων στη ρευστοποίηση   κατόχων  της σύγχρονης σκέψης, μπορεί να γράφει πολύ λίγο.  Για να μιλήσω πιο γενικά, είναι επειδή απορρίπτουμε τον όρο “σιτουασιονισμός”, που θα ήταν ικανός να μας μετατρέψει σε θέαμα, να μας ενσωματώσει σε ένα είδος απολιθωμένου δόγματος ενάντια σε εμάς τους ίδιους, σε μια μορφή ιδεολογίας με την έννοια του Μαρξ. Είναι φυσικό το ότι το θέαμα το οποίο εμείς απορρίπτουμε, μας απορρίπτει. Μιλά κανείς πιο εύκολα για καταστασιακούς παρά για άτομα σε μια προσπάθεια να διαχωριστεί από τη συνολική αμφισβήτηση, χωρίς την οποία, από την άλλη πλευρά, δεν θα παρουσίαζε “ενδιαφέρων” κάποιος ως άτομο. Μιλά κανείς για καταστασιακούς “από όταν σταματήσει να είναι αυτό” (διάφοροι αντίπαλοι του “νασισμού” (nashism), σε διάφορες χώρες, είναι διάσημοι γι’ αυτό τους το κοινό, διεκδικούν ψευδώς μια οποιαδήποτε σχέση με την Καταστασιακή Διεθνή). Οι φύλακες του θεάματος δείχνουν, χωρίς να το λένε, κάποια κομμάτια της καταστασιακής θεωρίας, για να τη στρέψουν εναντίον μας.  Αν κανείς εμπνευστεί, όπως είναι φυσικό, στον αγώνα μας για την επιβίωση του θεάματος. Είναι, επομένως, αναγκαίοι αυτοί που αποκρύπτουν την πηγή, δηλαδή την αλληλουχία παρόμοιων “ιδεών”. Δεν είναι μόνο η ματαιοδοξία των λογοκλόπων. Επιπλέον, πολλοί διανοούμενοι δεν τολμούν να μιλήσουν ανοιχτά για την Καταστασιακή Διεθνή, γιατί αυτό προϋποθέτει να πάρει κανείς θέση έστω και ελάχιστα: να πει καθαρά αυτά που απορρίπτει, σε σύγκριση με αυτά που δέχεται. Πολλοί πιστεύουν, πολύ κακώς, ότι με το να προσποιούνται στο μεταξύ άγνοια, θα απαλλαγούν αργότερα από τις ευθύνες τους.

-Τι προσφέρετε εσείς στο επαναστατικό κίνημα;

-Δυστυχώς τίποτα. Η κοινωνία, βέβαια, εμπεριέχει αντιφάσεις κι αλλαγές. Αυτό που κάνεις, σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει,  είναι το να κάνεις δυνατή και αναγκαία μια επαναστατική πράξη που επί του παρόντος δεν υπάρχει, ή δεν υπάρχει ακόμα, μέσα στη μορφή ενός οργανωμένου κινήματος. Δεν φτάνει να “υποστηρίζεις” ένα τέτοιο κίνημα, αλλά να το κάνεις: να το καθορίσεις και, ταυτόχρονα να το δοκιμάσεις. Το να πεις ότι δεν υπάρχει επαναστατικό κίνημα, είναι το πρώτο βήμα, το οποίο είναι αναγκαίο ώστε να δημιουργήσεις ένα τέτοιο κίνημα. Όλα τα υπόλοιπα είναι γελοία αναβίωση του παρελθόντος.
-Είστε μαρξιστές;

-Όπως θα έλεγε κι ο Μαρξ : “Δεν είμαστε μαρξιστές”.

-Υπάρχει καμία σχέση ανάμεσα στις θεωρίες σας και στον πραγματικό τρόπο ζωής σας;

-Οι θεωρίες μας δεν αξίζουν τίποτα, αν δεν είναι οι θεωρίες του τρόπου που ζούμε στ’ αλήθεια, ή που θα μπορούσαμε πιθανόν να βιώσουμε ή να δει κανείς στον εαυτό του. Όπως υπάρχουν δεδομένοι τομείς δραστηριοτήτων διαθέσιμοι, μέχρι νεωτέρας, έτσι και όσον αφορά τους εαυτούς μας δεν μπορούμε να συμπεριφερθούμε καλύτερα. Αντιμετωπίζουμε τον εχθρό μέσω του ίδιου του εχθρού, και αυτό είναι ένα πρώτο βήμα  που συστήνουμε σε όλους ως τον τρόπο να μαθαίνεις γρήγορα να σκέφτεσαι. Από την άλλη πλευρά, δεν χρειάζεται να πω ότι υποστηρίζουμε ανεπιφύλακτα όλες τις μορφές απελευθέρωσης από τα ήθη, όλα αυτά που οι αστοί και οι γραφειοκράτες ονομάζουν ακολασίες. Είναι φυσικά πιθανό να προετοιμάζουμε την επανάσταση της καθημερινής ζωής μέσω της εξάσκησης.

-Οι καταστασιακοί είναι στην πρώτη γραμμή της κοινωνίας των διασκεδάσεων;

-Η κοινωνία των διασκεδάσεων είναι ένα φαινόμενο που καλύπτει έναν συγκεκριμένο τύπο παραγωγής-κατανάλωσης του κοινωνικού χωροχρόνου. Αν ο χρόνος παραγωγικής εργασίας μειωθεί από μόνος του, ο εφεδρικός στρατός της βιομηχανικής ζωής θα μεταφερθεί και θα δουλέψει στην κατανάλωση. Όλοι είναι συνεχώς εργάτες και πρώτες ύλες στη βιομηχανία της διασκέδασης, της ψυχαγωγίας, του θεάματος. Η υπάρχουσα εργασία είναι το άλφα και το ωμέγα της υπάρχουσας ζωής. Η οργάνωση της κατανάλωσης περισσότερο απ’ την οργάνωση της ψυχαγωγίας  πρέπει να εξισορροπεί επακριβώς την οργάνωση της εργασίας. Ο “ελεύθερος χρόνος” είναι μια φράση που ειρωνικά χρησιμοποιείται για να δηλώσει τον προκατασκευασμένο χρόνο. Αυστηρά, “αυτή” η εργασία δεν μπορεί να εξασφαλίσει “αυτή” την ψυχαγωγία, τόσο για την αδρανή ελίτ – στην πραγματικότητα, όλο και περισσότερο ημι-αδρανή-, όσο και για τις μάζες που δέχονται τη στιγμιαία ψυχαγωγία. Καμιά μηχανή δε μπορεί να απομονώσει ούτε ένα κομμάτι του χρόνου ούτε όλο το χρόνο ενός κομματιού της κοινωνίας, από τη ραδιενέργεια που απελευθερώνεται από την αποξενωμένη εργασία. Μόνο και μόνο επειδή δημιουργεί όλα τα προϊόντα και την κοινωνική ζωή, δε σημαίνει ότι είναι “έτσι” και δε μπορεί να είναι διαφορετικά.

-Ποιος σας χρηματοδοτεί;

-Πάντα χρηματοδοτούμασταν, με τρόπο εξαιρετικά επισφαλή, αποκλειστικά και μόνο από την εργασία μας στην πολιτιστική οικονομία της εποχής. Αυτή η απασχόληση υπόκειται σε αυτήν την αντίφαση: έχουμε τέτοιες δημιουργικές ικανότητες που μπορούμε να “πετύχουμε” σε όλα, σχεδόν σίγουρα. Έτσι, έχουμε την αυστηρή απαίτηση της ανεξαρτησίας και της τέλειας συνοχής μεταξύ των έργων μας και καθενός  από τα επιτεύγματα μας (…) που καταλήγουν να είναι σχεδόν απαράδεκτα για την κυρίαρχη πολιτισμική οργάνωση, ακόμα και σε θέματα δευτερεύουσας σημασίας. Η κατάσταση των οικονομικών μας πόρων αποτελείται από αυτό το συστατικό. Στο πλαίσιο αυτό, κοίτα τι έχουμε γράψει στο νούμερο 8 του περιοδικού μας, με θέμα “κεφάλαια που δεν θα χαθούν ποτέ στις νασιστικές (nashiste) εταιρείες” και, αντ’ αυτού, στους όρους μας.

-Πόσοι είστε;

-Λίγο λιγότεροι απ’ τον αρχικό πυρήνα των ανταρτών στη Sierra Maestra, αλλά με λιγότερα όπλα. Λίγο λιγότεροι απ’ τους αντιπροσώπους που ήταν στο Λονδίνο το 1864 για να ιδρύσουν τη Διεθνή Ένωση Εργατών, αλλά με ένα πιο συνεκτικό πρόγραμμα. Εξίσου αποφασιστικοί με τους ´Έλληνες στις Θερμοπύλες, αλλά με καλύτερο μέλλον.

-Τι αξία μπορείτε να αποδώσετε σε ένα ερωτηματολόγιο;

-Σ’ αυτό; Είναι σαφώς μια μορφή φανταστικού διαλόγου, που τώρα γίνεται εμμονή με όλες της ψυχικές τεχνικές ολοκλήρωσης που παρέχει το θέαμα (η παθητικότητα με χαρά υιοθετείται κάτω από μια ευτελή μεταμφίεση  “συμμετοχής”, μασκαρεμένης δραστηριότητας). Αλλά εμείς μπορούμε να υποστηρίξουμε, από μια ασυνάρτητη ερώτηση που έχει τεθεί, τις ακριβείς μας θέσεις. Στην πραγματικότητα, αυτές οι θέσεις δεν “απαντάνε”, διότι δεν αναφέρονται στις ερωτήσεις: υποβάλλουν τις ερωτήσεις. Είναι απαντήσεις που θα πρέπει να “μετατραπούν σε ερωτήσεις”. Έτσι, ο αληθινός διάλογος θα μπορούσε να αρχίσει μετά απ’ αυτές τις απαντήσεις.  Στο παρόν ερωτηματολόγιο, όλες οι ερωτήσεις είναι “λάθος”. Και όμως, οι απαντήσεις μας είναι σωστές.

“Καταστασιακή Διεθνής” v.9  Αύγουστος 1964

πηγές στα ιταλικά εδώ: http://mondosenzagalere.blogspot.com/2010/11/internazionale-situazionista.html

και ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ στα αγγλικά εδώ