«Δε θα μας πεθάνει εμάς η επισφάλεια!» Αυτή ήτανε η κραυγή της διεκδίκησης που ξεκίνησε από μια χούφτα φοιτητών κατά της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης της υπουργού Τζελμίνι, δηλαδή ενάντια στις τότε σχεδιαζόμενες περικοπές σε σχολεία και πανεπιστήμια, μια κραυγή που αντήχησε κατά τη διάρκεια μιας παράξενης μορφής «διαμαρτυρίας».
Αν κάποτε παίζανε καταλήψεις σχολείων και πανεπιστημίων, και κατέβαιναν διαδηλωτές στο δρόμο, τώρα ο κόσμος επιδίδεται σε «flash mob» (ένα μπούγιο που συντονίζεται συνήθως μέσω υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης ή κινητής τηλεφωνίας, και ξαμολιέται στο δημόσιο χώρο) –μοντέρνες αστειότητες ενός θλιβερού παρόντος– μοστράροντας τη μάπα τους μπροστά στις κάμερες, πιστοί στις ντιρεκτίβες της κοινωνίας του θεάματος.
Τα πράγματα μπορεί να μην αλλάζουν μ’ ένα θεαματάκι στην πιάτσα, μα εδώ υπάρχει και ένα άλλο σημείο στο οποίο χρειάζεται να δοθεί βάση: η συνεχιζόμενη διεκδίκηση της εργασίας.
Δεν περνά μέρα που να μη βομβαρδιστεί κανείς με μια μιντιακή πληροφόρηση η οποία κοτσάρει δακρύβρεχτες ιστορίες, ιστορίες που μιλάνε για τίμιους εργαζομένους που απαιτούν την επέμβαση των δυνάμεων της τάξης για να πάνε στις δουλειές τους, ιστορίες που μιλάνε για αξιέπαινες μητέρες οι οποίες απολύθηκαν κι εξαναγκάστηκαν να αγοράσουν παλιομοδίτικα ρούχα στα παιδιά της φαμίλιας.
Διεκδικεί κανείς το δικαίωμα στην εργασία όχι μόνο για την κάλυψη των βασικών βιοτικών αναγκών, αλλά για να διασφαλίσει επίσης καθετί ανώφελο που είθισται να τον τριγυρίζει και που δεν προτίθεται εφεξής να του λείψει. Διεκδικεί κανείς να εργάζεται ώστε να καταναλώνει, τροφοδοτώντας έτσι τη διεστραμμένη καπιταλιστική μηχανή, που είναι κι η πραγματική αιτία της υπάρχουσας γενικευμένης κατάστασης των απολύσεων. Ο σκύλος κυνηγάει την ουρά του, σαν να λέμε…
Και γιατί θα πρέπει ν’ αγωνιούμε για την τύχη τόσων και τόσων εργαζομένων των οποίων η δουλειά έχει βλαβερές κι αρνητικές επιπτώσεις για τις ζωές εκείνων που ζούνε παραδίπλα;
Η περίπτωση όσων έμειναν χωρίς δουλειά όταν έκλεισε η βιομηχανική μονάδα καύσης απορριμμάτων Copersalento στο Μάλιε είναι εμβληματική. Η υπόθεση των περισσότερων πανεπιστημιακών ερευνητών είναι παρόμοια: ποια ακριβώς σχέδια και συμφέροντα εξυπηρετεί το ερευνητικό τους έργο; Πολύ συχνά, εκπονούν έρευνες που αποσκοπούν σε νέες μορφές κυριαρχίας και εκμετάλλευσης ανθρώπου και φύσης από άνθρωπο. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι εκείνο των ερευνητών στα εργαστήρια νανοτεχνολογίας της Λέτσε, που εμπλέκονται σε προγράμματα ελέγχου και πολέμου. Συνεπώς, θα ’ταν ευχής έργον όχι μόνον άμα τέτοιοι τύποι έπαυαν να δρουν επισφαλώς για τη ζωή την ίδια, αλλά, πολύ πιο απλά, άμα δεν ξανάπιαναν ποτέ δουλειά.
Μπαίνει όμως κι ένας βαθύτερος προβληματισμός εδώ πέρα.
Είναι ποτέ δυνατόν να μπορεί κανείς να βλέπει στον ορίζοντα μονάχα ένα εργατικό μέλλον, που συνίσταται σε αλλοτριωμένο χρόνο και στη μόνιμη εξοντωτική ρουτίνα μέχρι το θάνατό του, κι απεναντίας να μην είναι σε θέση να φανταστεί μιαν αλλιώτικη ζωή, φτιαγμένη από τεμπελιά, όπου θα χαίρεται το αργό κύλισμα του χρόνου φροντίζοντας τις ίδιες του τις ανάγκες και τις επιθυμίες του; Είναι δυνατόν να μην μπορεί κανείς να οραματιστεί το μέλλον του πέρα από μια ζωή στυγνής εκμετάλλευσης μ’ αντάλλαγμα ένα μεροκάματο (ή μισθό), και να μην μπορεί να κατανοήσει την εργασία με μια διαφορετική μορφή απ’ τη σημερινή που ’χει αποκρυσταλλωθεί μέσα από αιώνες εκμετάλλευσης και υποταγής;
Υπάρχουν πολλοί ψυχοπονιάρηδες που ’ναι διατεθειμένοι να κάνουνε τα πάντα για να εγγυηθούν την εκμετάλλευση τη δική τους ή των άλλων. Να λείπει το βύσσινο. Δε θα μας πεθάνει εμάς η δουλειά!
Μερικοί εχθροί του Σταχάνοφ