Συνολικά 88 φυλακές στη Χιλή κηρύχτηκαν σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης μετά τις συντονισμένες κινητοποιήσεις και απεργίας πείνας των κρατούμενων, μετά το θάνατο 81 κρατούμενων στη φυλακή Σαν Μιγκέλ την προηγούμενη εβδομάδα, λόγω πυρκαγιάς που προκλήθηκε από βραχυκύκλωμα, σύμφωνα με μαρτυρίες των επιζώντων και με τηλεφωνήματα που έγιναν μέσα από τη φυλακή. Σε μερικά από αυτά τα τηλεφωνήματα των κρατουμένων καταγγέλλεται η σκόπιμη ολιγωρία και η έλλειψη βοήθειας στους κρατούμενους εκ μέρων των δεσμοφυλάκων.
Περισσότεροι από 500 κρατούμενοι από τις φυλακές της πόλης Καλάμα έχουν αρχίσει απεργία πείνας για να καταγγείλουν το στοίβαγμα των υπεράριθμων στις φυλακές της Χιλής. Οι απεργοί επιθυμούν επίσης να δείξουν την αλληλεγγύη τους προς τις οικογένειες των 81 κρατουμένων που σκοτώθηκαν την Τετάρτη σε μια πυρκαγιά στις φυλακές του Σαν Μιγκέλ.
Η φυλακή της πόλης Καλάμα, που χτίστηκε το 1960 για να στεγάσει 120 κρατουμένους και στη συνέχεια ανακαινίστηκε για να επεκταθεί η χωρητικότητά της σε 290 κρατούμενους, στεγάζει σήμερα περισσότερους από 600, σύμφωνα με την εφημερίδα «Eλ Μερκούριο».
Στη φυλακή Σαν Μιγκέλ, στις 11 Δεκεμβρίου, στις 19:50 ώρα της Χιλής, οι φρουροί συγκέντρωσαν όλους τους κρατούμενους του Πύργου 3, οι οποίοι από την προηγούμενη ημέρα είχαν αρχίσει απεργία πείνας, για να τους αναγκάσουν να σταματήσουν την απεργία. Ο λόγος που γίνεται η απεργία πείνας είναι το αίτημα για βελτίωση των συνθηκών των φυλακών ( μείωση του στοιβάγματος, έλεγχος του υπερπληθυσμού, αντιμετώπιση προβλημάτων και επισκευή και κατασκευή λουτρών, κλπ..) Τέλος πάντων, να γίνει λίγο πιο ανθρώπινος ένας χώρος που ποτέ δεν ήταν ανθρώπινος (ούτε και θα γίνει).
Όταν συγκέντρωσαν όλους τους κρατούμενους του εν λόγω Πύργου και με την ταυτόχρονη είσοδο του διοικητή της Υπηρεσίας Φυλακών της Χιλής στο κέντρο εξόντωσης Σαν Μιγκέλ, οι υπόλοιποι κρατούμενοι ( όσοι δεν είχαν μεταφερθεί), άρχισαν μια εξέγερση, πράγμα που έφερε την είσοδο των Ειδικών Μονάδων Σωφρονιστικών Ιδρυμάτων (USEP), γνωστές ως Ομάδα Καταστολής Εξεγέρσεων, οι οποίες κατέστειλαν βίαια την εξέγερση , ξυλοκοπώντας και στοιβάζοντας τους κρατουμένους, με σκοπό να τους βάλουν ξανά στα κλουβιά τους (κελιά, το ίδιο κάνει). Τους κρατουμένους που είχαν μεταφερθεί, κι αυτούς τους ξυλοφόρτωσαν και τους βασάνισαν, αφού είχαν αρχίσει να συμμετέχουν έμμεσα στην εξέγερση. Θα πρέπει να τονιστεί ότι δεν επρόκειτο για «απόπειρα εξέγερσης», αλλά είπε μια δηλωμένη (καθαρή) εξέγερση. Τους πήγαν στο γυμναστήριο, τους έγδυσαν, τους έδειραν και τους βασάνισαν με ρίψη δακρυγόνων. Όσο συνέβαιναν όλα αυτά, η απόγνωση των οικογενειών αυξανόταν και προκλήθηκαν σοβαρές συγκρούσεις μεταξύ αυτών και της αστυνομίας.
Όσον αφορά στους άλλους κρατούμενους, ενόσω καταστέλλονταν, έκαψαν στρώματα και κουβέρτες για να φτιάξουν “οδοφράγματα” μέσα στη φυλακή. Επίσης κρεμούσαν μπλούζες σε ραβδιά και σιδεριές, τους έβαζαν φωτιά και τις έβγαζαν έξω από τα παράθυρα της φυλακής, για να τις δουν όσοι ήταν απ’ έξω, με σκοπό να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου που μαζευόταν έξω από τη φυλακή.
Το βράδυ της ίδιας μέρας, τα πράγματα είχαν ηρεμήσει αρκετά και η ηλίθια ειρήνη του κέντρου εξόντωσης επιστρέφει σιγά-σιγά στην κανονικότητα. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουν ακόμα τους κρατούμενους του Πύργου 3 μέσα στο γυμναστήριο και υπάρχουν κρατούμενοι με σοβαρά τραύματα από ξυλοδαρμούς και βασανιστήρια που έγιναν από τους δεσμοφύλακες ( αυτό το τελευταίο αποδεικνύεται με την είσοδο 4 ασθενοφόρων στη φυλακή). Πέρα από αυτό υπάρχουν θάλαμοι όπου οι φυλακισμένοι επιβεβαίωσαν τη θέση τους να μην αφήσουν κανένα αστυνομικό, ούτε να εισβάλλει, ούτε να πάρει τον έλεγχο της κατάστασης.
